Ojciec Twojego dziecka pozostawił Was bez żadnego wsparcia? Nie interesuje go czy będziecie mieli środki na życie? Myślisz, że Twoja sytuacja jest dramatyczna i bez wyjścia? Poddanie się jest najgorszą rzeczą jaką możesz zrobić. Poniżej wyjaśnię Ci jakie działania podjąć, aby uzyskać środki na utrzymanie dziecka.
Spis treści.
Czy wysokość alimentów uzależniona jest od wieku dziecka?
Jaki wpływ ma ilość dzieci na wysokość alimentów?
Czy paragony mogą być wykorzystywane jako dowód w sprawie o alimenty?
Jakie dokumenty należy zgromadzić inicjując sprawę o alimenty?
Czy fakt pobierania świadczenia 500+ wpływa na wysokość orzekanych alimentów?
Jak często można wnosić o podwyższenie/obniżenie alimentów?
Czy alimenty można płacić w naturze?
Czy można domagać się alimentów od dziadków dziecka?
Czy alimenty muszą zostać orzeczone przez Sąd?
Czy zniesienie alimentów musi zawsze zostać orzeczone przez sąd?
Do kiedy trwa obowiązek alimentacyjny?
Zasada równej stopy życiowej oznacza ni mniej, ni więcej to, że dzieci nie powinny żyć w gorszych warunkach od swoich rodziców. Mówiąc inaczej- nakłada ona obowiązek podzielenia się z dzieckiem swoimi dochodami. Z drugiej jednak strony mowa o równości. Obowiązek świadczenia na rzecz dziecka nie może doprowadzić więc do sytuacji, w której rodzic zostanie pozbawiony wszelkich dochodów.
wysoki dochód = wysokie alimenty?
Jest to pewien skrót myślowy, jednakże obrazujący istotę zagadnienia. W przypadku, gdy rodzic zarabia bardzo dużo, musi liczyć się z możliwością zasądzenia wyższych alimentów.
mam wysokie dochody- czy muszę spełniać wszystkie zachcianki dziecka?
Nie. Wysoki dochód rodzica nie oznacza, że jego obowiązkiem jest spełnianie najbardziej absurdalnych potrzeb dziecka. W postępowaniu alimentacyjnym często pojawiającym się sformułowaniem będzie „usprawiedliwiona potrzeba”. To właśnie ona wyznaczać będzie granice.
Przykład 1:
Ojciec dziecka zarabia 20.000 zł miesięcznie. Jego 15 letni syn poprosił go o sfinansowanie wakacyjnej wycieczki nad morze. Zgodnie z zasadą równej stopy życiowej ojciec powinien spełnić prośbę syna. Osiągany przez niego dochód z całą pewnością pozwala mu na sfinansowanie wakacyjnego wyjazdu dla siebie, tak więc również jego syn ma do niego prawo.
Przykład 2:
W sytuacji analogicznej do powyższego syna poprosił ojca o zakup 3 nowych komputerów. Na pytanie ojca wyjaśnił, że wszystkie będą mu potrzebne. Jeden miałby służyć do gier. Drugi do nauki. Trzeci natomiast jako „zapasowy” miałby stać nieużywany. W takim przypadku ojciec nie będzie zobowiązany dokonać zakupów. Pomimo tego, że obiektywnie stać go na to, nie sposób uznać potrzeby posiadania 3 komputerów za zasadną.
Kiedyś zarabiałem dużo, dziś niestety tyle co nic. Czy mogę z tego powodu uchylić się od alimentów?
Nie. Jest to kolejna konsekwencja zasady równej stopy życiowej. Osiąganie niższych dochodów może jedynie uprawniać do zainicjowania postępowania w przedmiocie obniżenia alimentów. Nie oznacza jednak całkowitego wyłączenia odpowiedzialności. Rodzic ma obowiązek dzielić się z dzieckiem nawet skromnymi dochodami.
Nie. Orzekając o zaspokajaniu potrzeb sąd bada rzeczywiste potrzeby dziecka. Te oczywiście zmieniają się z wiekiem. Nie można jednak powiedzieć, że w pewnym wieku dziecku należą się wyższe alimenty a w innym- niższe. Zmiana w zakresie kosztów utrzymania dziecka może stanowić podstawę do zainicjowania kolejnego postępowania. Możliwym jest bowiem żądanie podwyższenia lub obniżenia alimentów. Więcej na ten temat przeczytasz tutaj.
Sąd rozpatrując sprawę bada sytuację majątkową pozwanego rodzica. Ilość dzieci na jego utrzymaniu jest istotnym czynnikiem. Nie można bowiem doprowadzić do sytuacji, w której jedno z nich zostanie pozbawione wsparcia na rzecz drugiego.
Absolutnie nie. Sąd orzekając o alimentach bierze pod uwagę usprawiedliwione potrzeby dziecka. Prowadzi to do wniosku, że w przypadku różnej skali potrzeb, Sąd zasądzi różne kwoty celem ich zaspokojenia. Alimenty to świadczenie, które ma realnie zaspokajać potrzeby dziecka. Nie można traktować ich jako „nagrody” czy wyrazu faworyzowania.
Przykład 3:
Michał jest ojcem trójki dzieci. Kasia ma 5 lat, Adam ma 10 lat natomiast Małgosia 15 lat. Kasia cierpi z powodu zdiagnozowanej wady wzroku. Dodatkowo ma zdiagnozowaną wadę postawy. Adam rozwija się prawidłowo. Małgosia ma problemy w nauce. Sąd orzekając weźmie pod uwagę wszystkie czynniki orzekając różne kwoty alimentów w stosunku do każdego dziecka.
sytuacja dzieci pochodzących z małżeństwa oraz pozamałżeńskich
Z punktu widzenia obowiązku alimentacyjnego czynnik ten nie ma żadnego znaczenia. Zarówno dzieci pochodzące z małżeństwa jak i pozamałżeńskie traktowane są w jednakowy sposób. Zasada ta dotyczy również przysposobionego potomstwa.
Paragony w postępowaniu alimentacyjnym to istny temat rzeka. Z jednej strony paragon stanowi potwierdzenia dokonania zakupów. Z drugiej jednak brak na nim cech indywidualizujących. Z punktu widzenia sądu nie sposób ocenić kto dokonał określonych zakupów.
alternatywa dla paragonów
W dobie zakupów on-line i płatności elektronicznych pojawiło się wiele alternatyw dla klasycznych paragonów. Oczywistym jest, że nie można w ten sposób całkowicie wyeliminować problemu. Niemniej jednak potwierdzenia płatności i faktury za zakupy online otwierają szeroki wachlarz dowodowy.
złota zasada- zachowaj umiar
Mając świadomość tego, że paragony były, są i będą obecne w naszym życiu należy zaapelować o umiar. Zasypanie Sądu toną papierków na pewno nie wpłynie pozytywnie na odbiór naszej osoby. Warto wyselekcjonować najświeższe z nich oraz takie, które dotyczą „większych” płatności.
Przykład 4:
W zależności od wieku dziecka warto przygotować dowody zakupów zabawek czy podręczników szkolnych. Przydatne będą również potwierdzenia zakupu odzieży czy obuwia. Sąd weźmie pod uwagę również wszelkie dowody leczenia dziecka czy zakupu lekarstw. Przedkładanie kompletnego wyciągu codziennych zakupów żywności może być zasadne, jeżeli dziecko stosuje specjalną dietę. W przeciwnym przypadku warto pamiętać, że sąd na podstawie doświadczenia życiowego potrafi ocenić koszt pieczywa czy owoców. Udowadnianie ceny bochenka chleba nie jest konieczne, lecz wręcz przeciwnie.
Do podstawowych dokumentów należą:
Oczywiście, w każdym konkretnym przypadku może pojawić się konieczność zgromadzenia innych dokumentów. Powyższe wyliczenie ma więc charakter typowo przykładowy.
Tak. Koszt opieki nad dzieckiem może być uznany za usprawiedliwiony wydatek. Bardziej złożoną pozostaje kwestia, do jakiego momentu dziecko wymaga opieki? Żaden przepis nie przewiduje jakiejkolwiek granicy wiekowej. Co więcej – wielu rodziców decyduje się na pomoc opiekunki nawet jeżeli dziecko mogłoby trafić do żłobka. W tym zakresie istotna jest więc szczegółowa argumentacja. Mówiąc wprost- należy przekonać Sąd, że w danym przypadku zatrudnianie opiekunki jest zasadne.
Nie. Świadczenie alimentacyjne jest świadczeniem niezależnym od faktu pobierania świadczenia 500+. Środki z programu 500+ mają służyć rozwojowi pasji i zainteresowań dziecka. W praktyce powinny być wydatkowane na korepetycje czy zajęcia sportowe. Nie można zakładać, że 500+ to dochód, który ma zaspokajać najbardziej codziennie potrzeby dziecka. Obowiązek w tym zakresie spoczywa na barkach rodziców.
Zmiany wysokości alimentów można żądać zawsze wtedy, gdy dojdzie do istotnej zmiany stosunków. Kluczowym jest, aby zmiana była rzeczywiście istotna. Trzeba liczyć się z tym, że kolejne pozwy składane „hurtowo” nie spotkają się z uznaniem sądu. Do istotnych zmian okoliczności można zaliczyć np. chorobę syna czy utratę pracy na rzecz gorzej płatnej przez rodzica.
Przykład 5:
2 lata temu Sąd określił wysokość świadczenia alimentacyjnego w kwocie 800 zł. Od tego czasu u małoletniego zdiagnozowano poważne wady postawy. Podczas rutynowych badań okazało się, że prawdopodobnie cierpi również na cukrzycę. Dziecko od września zaczyna nową szkołę i chciałby uczęszczać na lekcje muzyki. W tym przypadku powództwo o podwyższenie alimentów będzie zasadne.
Przykład 6:
W 2020 r. ojciec został obciążony obowiązkiem alimentacyjnym w kwocie 1000 zł. Niestety w międzyczasie został zwolniony z pracy. W związku z problemami z kręgosłupem nie jest w stanie podjąć dobrze płatnej pracy fizycznej. Obecnie zarabia około połowę tego co w momencie orzekania. Ojciec może domagać się obniżenia alimentów.
Przykład 7:
W marcu 2022r. sąd orzekł, iż ojciec winien zaspokajać potrzeby córki w kwocie 1000 zł miesięcznie. W listopadzie 2022 r. matka wniosła o podwyższenie alimentów. Jej argumentacja opierała się na tym, że córka znalazła nową pasję- grę na pianinie. Jednocześnie przyznała, że małoletnia nie uczęszcza już na finansowane przez ojca lekcje gry na skrzypcach. Stanowisko matki jest niezasadne. Nie doszło bowiem do istotnej zmiany okoliczności.
Alimenty w naturze to nic innego jak przekazywanie określonych rzeczy dla dziecka. Może to być również finansowanie wycieczek. Chodzi więc o wszystkie świadczenia w formie niepieniężnej.
Przykład 8:
Ojciec dziecka orzeczeniem sądu został zobowiązany do przekazywania na rzecz córki kwoty 1000 zł miesięcznie. Ojciec bardzo kocha swoje dziecko. Uważa jednak, że przekazywane przez niego środki nie trafiają do niej. W jego ocenie służą one matce dziecka, na jej potrzeby. W pewnym momencie zaprzestał płatności, przekazując jednak córce w zamian określone przedmioty. Ojciec finansuje zakup odzieży, zabrał córkę na wakacje. Matka zainicjowała postępowanie egzekucyjne wskazując, że ojciec nie realizuje swojego obowiązku. W tym przypadku to stanowisko matki zostanie uwzględnione.
Przepisy prawa przewidują możliwość wytoczenia powództwa przeciwko dziadkom. Trzeba pamiętać jednak, że jest to sytuacja wyjątkowa. Osobami zobowiązanymi do utrzymywania dziecka w pierwszym rzędzie są rodzice.
Zobowiązanie dziadków do zaspokajania potrzeb dziecka może nastąpić, gdy:
Z pierwszą sytuacją będziemy mieć do czynienia w przypadku, gdy rodzic dziecka nie żyje. Z drugą natomiast, kiedy rodzic nie uzyskuje żadnego dochodu ze względu na trwałe kalectwo.
Inaczej niż w przypadku rodziców, dziadkowie będą musieli zaspokajać potrzeby wnuka, jedynie, jeżeli będzie on znajdował się w niedostatku. Nie mówimy tym samym już o usprawiedliwionych potrzebach dziecka. Sensem tego rozwiązania jest bowiem zabezpieczyć najbardziej podstawowe potrzeby dziecka. Dziadkowie mają „odciążyć” rodzica, który nie jest w stanie samodzielnie utrzymać dziecka. Ich rolą nie jest jednak całkowite zastąpienie rodzica.
Nie, aczkolwiek jest to najczęściej stosowana forma. Alternatywnym sposobem może być zawarcie umowy w formie aktu notarialnego. Umowa taka powinna zawierać oświadczenie o poddaniu się egzekucji. Wszelkie inne umowy czy ustalenia będą obowiązywały jedynie pomiędzy rodzicami.
Przykład 9:
Rodzice Kamila zawarli umowę w formie aktu notarialnego w której to ojciec zobowiązuje się łożyć na rzecz syna kwotę 1000 zł miesięcznie. Po roku obowiązywania umowy przestał realizować jej postanowienia. Od pewnego czasu na rzecz Kamila nie trafiają żadne środki od ojca. Matka może wszcząć postępowanie egzekucyjne i w ten sposób uzyskiwać środki.
Przykład 10:
Rodzice Marty spisali na piśmie zasady związane z utrzymaniem córki. Zgodnie z nimi matka powinna płacić na jej rzecz kwotę 500 zł miesięcznie. Matka nie realizuje tego obowiązku. Ojciec niestety nie ma możliwości egzekwowania postanowień tej umowy. W celu ochrony praw córki powinien zainicjować postępowanie sądowe o ustalenie alimentów.
Warto pamiętać, że orzeczenie o alimentach jest jednym z obowiązkowych elementów wyroku rozwodowego. Oznacza to, że sąd rozwodowy musi zbadać tę kwestię niezależnie od woli rodziców.
Tak. Jedynie Sąd ma prawo orzec od którego momentu obowiązek nie musi być realizowany. Innymi słowy do momentu wydania orzeczenia obowiązek istnieje i winien być realizowany.
Jednym z najczęściej powielanych mitów jest przekonanie, iż obowiązek alimentacyjny wygasa wraz z ukończeniem 18 roku życia. Jest to całkowita nieprawda.
Przykład 11:
Maciek w lipcu 2022 r. skończył 18 lat. W dniu urodzin powiedział do swojego ojca, że od tego momentu jest już dorosłym mężczyzną, który chce dbać o siebie samodzielnie. Powiedział również, że w związku z tym nie chce, aby ojciec dawał mu pieniądze. Jako iż ojciec z synem mieli poprawne relacje poprzestali na ustnej umowie. W okolicy października 2022r. relacja ojca z synem gwałtownie się pogorszyła. Maciek wystąpił do komornika z wnioskiem egzekucyjnym. Wskazuje, że od lipca ojciec nie wypłaca mu należnych alimentów. W tym przypadku komornik ma obowiązek wyegzekwować zaległe świadczenia. Co więcej ojciec w dalszym ciągu jest zobowiązany do płatności za kolejne miesiące w przyszłości.
Zgodnie z powyższym obowiązek nie wygasa automatycznie. Wiemy już, że należy złożyć odrębny pozew. Na jakie argumenty należy jednak się powołać?
Problematyka momentu, w którym obowiązek alimentacyjny powinien wygasnąć jest bardzo skomplikowana. Niekiedy w praktyce niezmiernie ciężko ustalić moment, w którym pełnoletnie dziecko staje się zdolne do samodzielnego utrzymania się. Najczęściej pojawiającym problemem jest posiadanie statusu studenta. Czy sam fakt studiowania oznacza brak możliwości samodzielnego utrzymania się. Czy wielokrotne powtarzanie roku oznacza, że rodzic może uchylić się od swojego obowiązku? Co w przypadku, gdy dziecko po zakończeniu jednego kierunku natychmiastowo podejmuje kolejny? Są to niezwykle kłopotliwe pytania. Ich rozwiązanie zależy od indywidualnych cech danej sytuacji. Jak w każdym postępowaniu alimentacyjnym liczy się jakość argumentów i ich odpowiednie przedstawienie.
Dziecko nie jest w stanie samodzielnie pozyskać środków koniecznych dla zaspokojenia swoich potrzeb. Dlatego też jest to jeden z fundamentalnych obowiązków rodzica. Obowiązek ten znajduje odbicie w przepisach prawa. W związku z powyższym w przypadku, gdy rodzic nie realizuje swojego obowiązku należy temu przeciwdziałać. Powództwo alimentacyjne to potężna broń w walce o należne Ci środki.
Czego dowiedziałeś się z powyższego tekstu?
Kancelaria Radcy Prawnego Arlety Dub-Brych zajęła I miejsce w Konkursie Orły Prawa 2022 o czym możesz przeczytać tutaj
Obszar działania: Niegowa, Koniecpol, Szczekociny, Włodowice, Siewierz, Ogrodzieniec, Olkusz, Katowice, Częstochowa, Poręba, Poraj, Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin, Zawiercie, Myszków, Żarki, Lelów