W momencie zawarcia związku małżeńskiego pomiędzy małżonkami dochodzi do powstania z mocy prawa wspólności majątkowej - o ile oczywiście małżonkowie nie postanowią inaczej. Od tego momentu małżonkowie zaczynają gromadzić majątek dorobkowy, który należy wspólnie do nich obojga. Jedną z najczęstszych decyzji podejmowanych przez świeżo upieczonych małżonków jest decyzja dotycząca zakupu własnego mieszkania bądź wybudowania domu. W zdecydowanej większości przypadków jednak małżonkowie nie są w stanie pokryć całości kosztów związanych z tak ogromną inwestycją w związku z czym zmuszeni są posiłkować się kredytem.
Niestety rzeczywistość nie zawsze okazuje się być tak łaskawa, jak w przewidywaniach małżonków a nierzadko zdarza się, że pozornie najzgodniejsze małżeństwa nie są w stanie przetrwać próby czasu. Takie sytuacje kończą się niechybnie rozwodem i pojawiającym się pytaniem jak rozwiązać kwestię podziału majątku? Praktyka pokazuje, iż kwestie z tym związane potrafią być bardzo skomplikowane, gdyż w wielu przypadkach byli już małżonkowie starają się za wszelką cenę wywalczyć dla siebie jak największą część z majątku wspólnego. Nie trudno sobie wyobrazić, iż kwestia kredytu i spłaty pozostałych należności z nim związanych będzie dodatkową „kością niezgody“.
Dokonując merytorycznej analizy zagadnień związanych z kwestią spłaty zobowiązań kredytowych należy wyjść od podstaw a więc od stwierdzenia, iż w przypadku podziału składników majątku stosuje się zupełnie inne reguły niż w przypadku wspólnych kredytów. W przypadku podziału majątku strony mogą umówić się samodzielnie, które z przedmiotów majątku wspólnego przypadną danemu małżonkowi. W przypadku sporów w tym zakresie każde z nich może zwrócić się o rozstrzygnięcie do sądu. Finalnie jednak dochodzi do rozdzielenia składników masy majątkowej pomiędzy zainteresowanych. Sytuacja jest bardziej skomplikowana w przypadku kredytów. Tutaj oprócz interesów małżonków, nie mniej istotny jest interes instytucji udzielającej kredyt. Co więcej należy stwierdzić, iż nawet w przypadku sądowego podziału majątku dorobkowego, sąd nie rozstrzygnie o kwestiach kredytowych, lecz jedynie może dokonać podziału nieruchomości pomiędzy małżonków, pozostawiając nierozstrzygniętą kwestię spłat.
Co więc należy zrobić w takiej sytuacji ? Oczywiście najprostszym i jednocześnie najmniej stresującym rozwiązaniem jest osiągnięcie porozumienia pomiędzy byłymi małżonkami. W takim wypadku strony określają, której z nich przypadnie nieruchomość i w związku z tym poniesie koszty spłaty kredytu. Następnie byli małżonkowie muszą o swoich uzgodnieniach poinformować bank, rozpoczynając specjalną procedurę, która finalnie zmierzać będzie do uwolnienia jednej ze stron od zobowiązania. Należy pamiętać, iż bank również musi zabezpieczyć swoje interesy więc wyrażając chęć spłaty całości kredytu należy przygotować się na to, że kredytodawca dokona niemniej szczegółowej analizy zdolności kredytowej jak w przypadku udzielenia kredytu. W przypadku, gdy bank uzna, że nie ma przeciwskazań do przejęcia kredytu, w szczególności przyjmując, że jeden z byłych małżonków będzie w stanie sprostać samodzielnej spłacie, zwolni on drugiego ze zobowiązania, w przeciwnym razie może on uzależnić swoją zgodę od np. udzielenia stosownego zabezpieczenia, bądź przystąpienia nowej osoby, niejako na miejsce występującego małżonka.
Oczywiście należy liczyć się z tym, iż nie we wszystkich przypadkach w grę wchodzić będzie kompromisowe rozwiązanie, w którym to byli małżonkowie w sposób zgodny określą które z nich i w jaki sposób ma spłacić zaciągnięty kredyt. W przypadku sporów w tym zakresie należy pamiętać, iż nawet po dokonaniu podziału majątku, kredyt nadal obciąża oboje, w związku z czym każde z małżonków zobowiązane jest do dokonywania spłat rat zobowiązania. W takiej sytuacji rodzi się naturalne pytanie- co w przypadku, gdy kredyt spłaca tylko jedno z byłych małżonków ? Czy może powstać taka sytuacja, że pomimo zobowiązania ciążącego na obojgu, faktyczny ciężar poniesie tylko jedno z nich ? Odpowiedź brzmi tak. Oczywiście może powstać taka sytuacja w której tylko jeden małżonek spłaci cały kredyt, gdyż z punktu widzenia banku nie ma to najmniejszego znaczenia od którego uczestnika zobowiązania otrzyma on należne pieniądze. Nie oznacza to jednak, iż w ten sposób tylko jedno z byłych małżonków będzie musiało znieść ciężar spłaty zobowiązania, które w wielu wypadkach może sięgać kwoty kilkudziesięciu a nawet kilkuset tysięcy złotych. W takim przypadku małżonek, który faktycznie dokonał spłaty ma prawo wystąpić na drogę postępowania sądowego z roszczeniem regresowym, którego celem będzie uzyskanie spłaty od drugiej strony, tak, aby w finalnym rozrachunku ciężar spłaty obciążył ich po połowie.
Oczywiście alternatywnym rozwiązaniem, które również może okazać się skutecznym wybawieniem z opresji jest sprzedaż nieruchomości, celem natychmiastowej spłaty zobowiązania. Jest jednak rozwiązanie, które nie zawsze musi okazać się celowym, gdyż w wielu przypadkach ze względu na wahania się cen na rynku nieruchomości, próba natychmiastowej sprzedaży może wiązać się ze sporą stratą finansową.
Podsumowując problematyka podziału majątku a także spłaty kredytu po ustaniu związku małżeńskiego nie należy do najprostszych. W niniejszym tekście poruszone zostały jedynie najczęstsze sytuacje z którymi można spotkać się w praktyce jednakże nie można zapominać, że konkretne przypadki mogę wiązać się z dodatkowym stopniem skomplikowania, w przypadku, gdy np. stronami kredytu oprócz byłych małżonków są osoby trzecie jak chociażby rodzice jednego z nich. Należy pamiętać, iż szczególnie istotną rolę w tym przypadku odgrywają również emocje towarzyszące zakończeniu małżeństwa, wszelkiego rodzaju pretensje, skrywane urazy oraz fakt, iż przedmiotem sporu najczęściej jest niebagatelna kwota, która dodatkowo może poróżnić byłych małżonków. Biorąc to wszystko pod uwagę oraz mając na uwadze fakt, że nierozsądne postępowanie może wiązać się z ogromną stratą finansową najlepszym rozwiązaniem w takiej sytuacji wydaje się być zasięgnięcie profesjonalnej porady fachowca, który pomoże kompleksowo zarówno przeprowadzić postępowanie w przedmiocie podziału majątku dorobkowego jak również rozwiązać kwestię spłaty kredytu.
Jeżeli niniejszy artykuł pomógł Państwu w rozwiązaniu problemu lub wzbudził Państwa zainteresowanie uprzejmie proszę o udostępnienie go, zostawienie komentarza i polubienie. Będzie to dla Nas wyraźny sygnał motywujący do dalszej pracy i tworzenia kolejnych treści.
Kancelaria Radcy Prawnego Arlety Dub-Brych zajęła I miejsce w Konkursie Orły Prawa 2022 o czym możesz przeczytać tutaj
Jednocześnie zachęcam do odwiedzin Naszego bloga. Znajdują się na nim treści dotyczące wielu dziedzin prawa w tym m.in prawa rodzinnego, spadkowego czy karnego. Jeżeli jednak Państwa zainteresowanie wzbudza nieporuszany dotychczas temat zapraszam do dzielenia się swoimi pomysłami w komentarzu. Dzięki temu udostępniane treści będą jeszcze bardziej zbliżone do Państwa oczekiwań.
Obszar działania: Niegowa, Koniecpol, Szczekociny, Włodowice, Siewierz, Ogrodzieniec, Olkusz, Katowice, Częstochowa, Poręba, Poraj, Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin, Zawiercie, Myszków, Żarki, Lelów