Co do zasady w postępowaniu cywilnym, możliwe jest uznanie powództwa. Oświadczenie takie kończy postępowanie w sprawie uwzględniając dochodzone roszczenie. Czy takie uznanie jest dopuszczalne także w sprawach o rozwód? Czy sąd może orzec rozwód pomimo niedoręczenia drugiemu małżonkowi odpisu pozwu?
Sąd I instancji rozwiązał przez rozwód związek małżeński stron bez orzekania o winie zgodnie z treścią pozwu. W wyroku rozwodowym orzekł także o władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi stron i alimentach na ich rzecz. Ustalił, że powód należycie wykazał istnienie trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego, albowiem od kilku lat nie mieszka z żoną i ułożył sobie życie z inną kobietą. Wyrok zapadł na rozprawie, na którą pozwana nie stawiła się z powodu choroby. Na posiedzeniu pojednawczym, na którym była obecna, wyraziła zgodę na rozwód bez ustalania winy stron w rozkładzie pożycia małżeńskiego.
Pozwana, która zaskarżyła wyrok podniosła, że orzeczenie rozwodu było niezasadne i nastąpiło pomimo niedoręczenia jej odpisu pozwu, a także z pominięciem jej przesłuchania. Okoliczność niezapoznania się z treścią pisma inicjującego postępowanie pociągała za sobą także niemożność odniesienia się do podniesionych w nim twierdzeń.
Sąd Apelacyjny przyznał rację pozwanej. Stwierdził, że wyrok został wydany bez wyjaśnienia istotnych okoliczności dla rozstrzygnięcia sprawy. Niedoręczenie odpisu pozwu uniemożliwiało nie tylko merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, ale także prowadzenie rozprawy pod nieobecność pozwanej. Nie miał wątpliwości, że rozprawa powinna być odroczona. Wykluczył przy tym, aby oświadczenie pozwanej złożone na posiedzeniu pojednawczym co do orzeczenia rozwodu bez orzekania o winie, można było zakwalifikować jako uznanie powództwa, albowiem w procesie rozwodowym, stanowiska stron mogą ulegać zmianie. Zatem oświadczenie takie nie ma charakteru nieodwołalnego, takiego jakim charakteryzuje się uznanie powództwa przewidziane przepisami prawa.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 27 marca 1996 r. w sprawie I ACr 119/96.
radca prawny Arleta Dub-Brych
Obszar działania: Zawiercie, Myszków, Żarki, Janów,, Lelów, Koniecpol, Szczekociny, Dąbrowa Górnicza, Olkusz, Częstochowa, Katowice, Sosnowiec, Będzin, Mikołów, Kielce, Włoszczowa, Warszawa, Wrocław, Opole.
Obszar działania: Niegowa, Koniecpol, Szczekociny, Włodowice, Siewierz, Ogrodzieniec, Olkusz, Katowice, Częstochowa, Poręba, Poraj, Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin, Zawiercie, Myszków, Żarki, Lelów