Moment orzeczenia rozwodu to przełomowe wydarzenie w życiu wielu osób. Oznacza on bowiem definitywne zakończenie pewnego etapu życia. Należy pamiętać jednak, że orzeczenie rozwodowe to nie tylko merytoryczne rozstrzygnięcie w przedmiocie rozwiązania związku małżeńskiego. To także orzeczenie co do innych istotnych kwestii dotyczących rodziny założonej przez małżonków, w tym także dotyczących kwestii wychowania wspólnych, małoletnich dzieci. W praktyce niezmiernie często zdarza się błędne rozumienie wzajemnej korelacji poszczególnych punktów orzeczenia rozwodowego tj. dotyczącego winy rozpadu związku a władzą rodzicielską. Niestety nierzadko można spotkać się ze zjawiskiem błędnego rozumienia sformułowania „integralności wyroku rozwodowego”. W niniejszym artykule rozwiane zostaną wszelkie wątpliwości w tym zakresie.
Na wstępie należy zauważyć, że w wyroku rozwodowym, sąd orzekający w danej sprawie ma obowiązek zawsze orzec o winie rozpadu małżeństwa, przy czym wina ta nie może być stopniowalna (niedopuszczalnym byłoby orzeczenie, w którym sąd orzekłby o tym, że oboje małżonkowie są winni rozpadu ich pożycia, jednakże mąż w większym stopniu od żony). Jedynie na wyraźne żądanie obojga małżonków sąd może odstąpić od orzeczenia o winie.
Przyczyn przypisania winy jednemu z małżonków nie sposób ująć w enumeratywny katalog. Sąd rozwodowy dokonuje oceny okoliczności każdej sprawy w sposób indywidualny. Przykładowo można jedynie wskazać, że jedną z najczęstszych przyczyn orzeczenia o winie jest zdrada małżeńska.
W wyroku rozwodowym sąd orzeka również o władzy rodzicielskiej małżonków nad ich wspólnymi, małoletnimi dziećmi. Władza rodzicielska to ogół praw i obowiązków przysługujących rodzicom względem dzieci, co oznacza, że pojęcie to obejmuje swoim zakresem również kwestie związane z bieżącą opieką nad dziećmi oraz kontaktami.
Biorąc pod uwagę fakt, iż wszelkie omawiane dotychczas kwestie rozstrzygane są w jednym postępowaniu i znajdują swoje odbicie w jednym wyroku naturalnym staje się pytanie, czy na podstawie tych samych okoliczności Sąd może dojść do różnych wniosków w zakresie winy w rozwodzie a do innych w zakresie wykonywania władzy rodzicielskiej?
Na powyższe pytanie odpowiedź może być tylko jedna – oczywiście, że tak. Wskazać bowiem należy, że rozstrzygnięcie o winie dotyczy relacji maż-żona, natomiast w przypadku władzy rodzicielskiej krąg „zainteresowanych” rozszerza się dodatkowo o małoletnie dzieci. Zazwyczaj okoliczności dotyczące przypisania winy jednemu z małżonków są irrelewantne w kontekście władzy rodzicielskiej. Odwołując się do powołanej powyżej zdrady małżeńskiej można zadać bowiem pytanie jaki wpływ ma niewierność jednego z małżonków na ocenę tego jakim jest on rodzicem? Oczywiście zdrada jest czynem moralnie nagannym, zasługującym na wyraźne potępienie, jednakże nie oznacza automatycznie, iż określona osoba jest złym rodzicem. Nierzadko zdarza się, że małżonek domagający się rozwodu odczuwając silne poczucie pokrzywdzenia uważa, że współmałżonek winien zostać „napiętnowany” i pozbawiony prawa wychowywania dzieci, będąc niejako „personą non grata”. Jest to oczywiście założenie błędne i nie mające szans na uwzględnienie w trakcie postępowania rozwodowego.
Sąd orzekający w sprawie rozwodowej, badając kwestie związane z władzą rodzicielską brać będzie pod uwagę takie czynniki jak możliwości czasowe każdego z rodziców, predyspozycje do wychowywania dzieci, więź łączącą każdego z nich z małoletnimi czy warunki mieszkaniowe. Oznacza to, że w praktyce możliwą jest sytuacja, w której rodzic uznany za winnego rozkładu pożycia małżeńskiego zostanie jednocześnie „rodzicem wiodącym”, posiadającym szersze prawa w zakresie wychowania dzieci od rodzica, któremu wina nie została przypisana.
Oczywiście, w celu rozwiania wszelkich wątpliwości należy podkreślić, iż w przypadku, gdy do orzeczenia rozwodu z winy jednego z małżonków dojdzie z powodów związanych np. z alkoholizmem czy znęcaniem się nad rodziną, sąd orzekając rozwód weźmie te okoliczności pod uwagę zarówno co do kwestii winy, jak również co do kwestii związanych z władzą rodzicielską. W takim bowiem przypadku określona przesłanka będzie miała zastosowanie w odniesieniu do obu tych obszarów. Jest to rozwiązanie jak najbardziej racjonalne.
Podsumowanie
Reasumując i zmierzając do zakończenia, raz jeszcze należy podkreślić formalną niezależność poszczególnych rozstrzygnięć w ramach wyroku rozwodowego. Sąd dokonując ustaleń i następnie wyciągając z nich określone wnioski wykorzystuje je odrębnie w zakresie każdego elementu składowego orzeczenia rozwodowego. Może być więc tak, że w sytuacji „ewidentnej” orzeczenie Sądu będzie w pełni uwzględniać żądania powoda, niewykluczonym jednak jest, że w sytuacji, w której sąd przychyli się do wniosku co do przypisania winy jednemu małżonkowi, jednocześnie uzna, iż to on winien być rodzicem wiodącym.
Omawiana tematyka jest niezwykle delikatna oraz w wielu przypadkach zależna od unikalnych cech danego stanu faktycznego. Biorąc pod uwagę również fakt, iż postępowanie rozwodowe w wielu przypadkach przybiera formę „wojny totalnej” nieodzownym może być skorzystanie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika.
W przypadku jakichkolwiek pytań w powyższym zakresie zapraszamy do kontaktu z Kancelarią, gdzie postaramy się udzielić odpowiedzi na wszelkie zadane pytania.
Udostępnianie artykułu, jego polubienie i komentowanie stanowi dla nas informację zwrotną, że dalsze pisanie ma sens i nie jest stratą czasu.
Kancelaria Radcy Prawnego Arlety Dub-Brych zajęła I miejsce w Konkursie Orły Prawa 2022 o czym możesz przeczytać tutaj
Obszar działania: Niegowa, Koniecpol, Szczekociny, Włodowice, Siewierz, Ogrodzieniec, Olkusz, Katowice, Częstochowa, Poręba, Poraj, Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin, Zawiercie, Myszków, Żarki, Lelów