Zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem rozwiąże Twój problem jeśli była partnerka uniemożliwia Ci widywanie się z nim. Obawiasz się, że długa rozłąka zniszczy Twoją relację z synem? Nie jesteś sam! Dowiedz się co możesz zrobić aby w krótkim czasie widywać dziecko.
Spis treści:
Jakie funkcje pełni zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem?
Kto może domagać się udzielenia zabezpieczenia?
Kiedy można żądać udzielenia zabezpieczenia?
Czy Sąd może odrzucić wniosek o zabezpieczenie kontaktów?
Nie zgadzasz się z orzeczeniem Sądu - co możesz zrobić?
W jaki sposób można sformułować propozycje spotkań z dzieckiem?
Jak długo obowiązuje postanowienie o zabezpieczeniu?
Czy postanowienie o zabezpieczeniu można zmieniać?
Wniosek o zabezpieczenie kontaktów a główne żądanie wniosku.
Kontakty z dzieckiem a rozwód.
Ile kosztuje zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem?
Decyzja Sądu nie jest realizowana – co robić?
Silne więzi rodzinne to skarb, którego nie da się wycenić. Prawidłowe relacje z najbliższymi mają wpływ na nasze samopoczucie a nawet poczucie bezpieczeństwa. Oczywiście czynnikiem, który najmocniej wzmacnia więź jest regularny kontakt. Spędzając ze sobą czas można bowiem wspólnie świętować sukcesy oraz przeżywać porażki.
W relacjach rodzinnych osobami zasługującymi na największą ochronę są dzieci. Nie są one bowiem w stanie samodzielnie decydować o sobie. To czy dziecko może spotykać się z rodziną uzależnione jest od woli rodzica, który opiekuje się nim.
Sytuacja komplikuje się, jeżeli rodzic sprawujący opiekę nad dzieckiem pozostaje w konflikcie z członkami rodziny. Niezgodną z dobrem dziecka jest bowiem sytuacja, w której z powodu prywatnych uprzedzeń rodzica nie może ono pielęgnować więzi rodzinnych. Co można zrobić w takiej sytuacji? O tym poniżej.
Zabezpieczenie stosuje się w toku postępowania sądowego. Jak sama nazwa wskazuje ma ono zapewnić ochronę. W naszym przypadku ma to być ochrona więzi pomiędzy dzieckiem a członkiem rodziny. Trzeba mieć świadomość, iż postępowanie może trwać nawet przez okres kilkunastu miesięcy. W tym czasie, w przypadku silnego konfliktu dziecko może zostać całkowicie odseparowane od danej osoby. Taki stan rzeczy może wiązać się ze skrajnie negatywnymi konsekwencjami. Małe dziecko bardzo szybko zapomina bowiem o osobach z którymi nie ma styczności.
Mówiąc jedynym zdaniem – stosując zabezpieczenie Sąd ma za zadanie stworzyć warunki do podtrzymania istniejącej więzi.
Przykład 1:
Rodzice dziecka rozstali się jeszcze w momencie, w którym matka była w ciąży. W związku z silnymi negatywnymi emocjami w stosunku do byłego partnera nie poinformowała go o dziecku. Po kilku latach ojciec dowiaduje się, że ma syna. Chce aktywnie uczestniczyć w jego życiu. W tym celu inicjuje postępowanie sądowe i wnosi o zabezpieczenie kontaktów. Sąd uwzględnia wniosek, jednakże kontakty odbywają się w obecności kuratora.
Jak widać w powyższym przypadku sąd zabezpieczając kontakty dba o to, aby umożliwić nawiązanie więzi ojca z synem. Mając jednak na uwadze to, że ojciec jest dla dziecka zupełnie obcą osobą ustanowił kuratora, którego zadaniem jest kontrolowanie prawidłowości przebiegu spotkania.
Zabezpieczenia kontaktów z dzieckiem mogą domagać się rodzice, dziadkowie, rodzeństwo a nawet osoba niespokrewniona, jeżeli wykaże, że będzie to zgodne z dobrem dziecka.
Art. 113 § 1 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego
„Niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów.”
Powyżej powołany przepis nie pozostawia wątpliwości. Rodzic jako osoba dziecku najbliższa ma nie tylko prawo, ale również obowiązek utrzymania relacji z dzieckiem. Nie ma w tym zakresie znaczenia czy rodzic posiada pełnię władzy rodzicielskiej.
W wielopokoleniowych rodzinach zdarza się, że opiekę nad dzieckiem często wykonują dziadkowie. W takich sytuacjach naturalnym jest, że nawiązuje się pomiędzy nimi a dziećmi więź emocjonalna. W trosce o rozwój, a także pielęgnację tej więzi dziadkowie mogą żądać ustalenia w jakich ramach będą mogli spotykać się z wnukiem.
Analogicznie sytuacja wygląda w przypadku rodzeństwa. Bez trudu można wyobrazić sobie sytuację, kiedy pełnoletni chłopiec skonfliktował się z rodzicami. Pomimo zerwania relacji z nimi nadal kocha swojego brata (a on jego). W takich sytuacjach spór dorosłych nie może być przyczyną odizolowania rodzeństwa od siebie.
Zgodnie z powyższymi uwagami udzielenia zabezpieczenia kontaktów z dzieckiem można domagać się w toku postępowania sądowego. Wniosek musi uzasadniać, dlaczego udzielenie zabezpieczenia jest konieczne. Konstruując wniosek główny nacisk powinien zostać położony na kwestie związane z utrudnianiem spotkań i wykazaniem złośliwości i umyślności tych zachowań.
Przykład 2:
Rodzice małoletniego rozstali się. Dziecko zostało pod opieką matki. Przez długi czas ojciec mógł swobodnie spotykać się z synem. W pewnym momencie matka stwierdziła, że ograniczy ojcu kontakty z synem. Liczyła, że w ten sposób uda jej się uzyskać wyższe alimenty. Przy każdej wizycie ojca twierdziła, że dziecko jest chore bądź śpi. Ojciec może złożyć wniosek o uregulowanie kontaktów z synem żądając udzielenia zabezpieczenia spotkań na czas trwania procesu.
Wniosek o udzielenie zabezpieczenia może być złożony zarówno jako element wniosku o uregulowanie kontaktów jak również w osobnym piśmie w toku postępowania.
Tak, sąd może nie uwzględnić wniosku. Nawiązując do powyższego przykładu, sąd oddali wniosek, jeżeli matka wykaże, że ojciec może swobodnie spotykać się z synem. Inną przyczyną może być dobro dziecka. Pojęcie dobra dziecka jako mocno nieścisłe trzeba interpretować w każdym przypadku osobno.
Przykład 3:
Ojciec małoletniej Kasi wniósł o uregulowanie kontaktów. Jednocześnie żąda również zabezpieczenia spotkań na czas trwania procesu. Z zebranych dowodów wynika, że jest on alkoholikiem i sprawcą przemocy domowej. Dziewczynka przyznała również, że nie chce się z nim spotykać, gdyż boi się go. Sąd w tej sytuacji może oddalić wniosek ojca biorąc pod uwagę dobro dziecka.
W przypadku wydawania rozstrzygnięcia Sąd może:
Osoba niezadowolona z treści orzeczenia może więc domagać się kontroli jego prawidłowości. Aby zażalenie zostało rozpatrzone należy jednak postępować zgodnie z opisaną poniżej procedurą, która przebiega następująco:
Dochowanie wszelkich wymogów opisanych powyżej jest kluczowe. Niewypełnienie ich skutkować będzie odrzuceniem zażalenia bez podejmowania jakichkolwiek działań.
Przepisu prawa nie narzucają określonej formy w jakiej mają odbywać się kontakty. Wszystko zależy od okoliczności sprawy, wieku dziecka a także relacji między rodzicami.
W przypadku najmłodszych dzieci kontakty najczęściej odbywają się w ich miejscu zamieszkania. Jest to usprawiedliwione, gdyż dziecko najbezpieczniej czuje się we własnym domu. Zdarzają się sytuacje w których dziecko potrzebuje stałej obecności wiodącego rodzica ze względu na różnego rodzaju zaburzenia rozwojowe.
Innymi przesłankami uregulowania kontaktów dziecka z daną osobą w jego miejscu zamieszkania może być brak warunków mieszkaniowych wnioskodawcy.
Przykład 4:
Ojciec dziecka znajduje się w ciężkiej sytuacji finansowej. Nie stać go na samodzielny wynajem mieszkania. W związku z powyższym musiał zamieszkać wraz z kilkoma osobami. Wszyscy współlokatorzy dzielą się jedną kuchnią i łazienką. Niektórzy z nich prowadzą imprezowy tryb życia, w związku z czym z ich pokoi bardzo często wydobywa się hałas. Dodatkowo zapraszają oni do siebie gości. Ojciec dziecka jest osobą cichą i spokojną, nie ma żadnych nałogów. Niestety w przypadku żądania zabezpieczenia kontaktów musi liczyć się z tym, że sąd uwzględniając wniosek zobowiąże go do realizowania ich w miejscu zamieszkania dziecka. Wydając rozstrzygnięcie sąd będzie kierował się dobrem dziecka.
Jeszcze innym przykładem może być brak więzi pomiędzy dzieckiem a uprawnionym do kontaktów. Wracając do przykładu rodzica, który dowiedział się o tym, że ma syna po kilku latach od jego narodzin nie sposób uznać, iż najlepszym rozwiązaniem będzie realizowanie spotkań poza jego domem. W takiej sytuacji pomiędzy ojcem a synem musi nawiązać się więź. Dziecko musi zaufać obcemu ze swojego punktu widzenia człowiekowi. Aby ułatwić mu ten proces, nie nakładając dodatkowej presji, najlepiej jest, aby spotkania początkowo odbywały się w bezpiecznym dla niego miejscu, czy jego domu.
Jest to prawdopodobnie najwygodniejsza forma z punktu widzenia osoby żądającej ustalenia kontaktów z dzieckiem. W ten sposób małoletni poznaje miejsce zamieszkania drugiego rodzica oraz pogłębia swoją więź z nim. Oczywiście ważnym aspektem jest również budowanie świadomości, iż dziecko ma także swoje miejsce poza „standardowym” miejscem zamieszkania.
Uregulowanie kontaktów w obecności kuratora ma zagwarantować bezpieczeństwo dziecka. Chodzi bowiem o wszystkie sytuacje w których nie można ocenić kompetencji wychowawczych rodzica jak również, kiedy należy przypuszczać, że może on dopuścić się naruszeń. Innymi słowy, obecność kuratora będzie wskazana chociażby w przypadku, gdy:
Nic nie stoi na przeszkodzie, aby we wniosku o zabezpieczenie kontaktów zażądać, iż oprócz „standardowych spotkań będą odbywać się również za pomocą połączeń telefonicznych. Jest to bardzo dobre rozwiązanie chociażby z punktu widzenia rodzica wykonującego pracę za granicą czy mieszkającego w znacznej odległości od dziecka.
Rozwój nowych technologii otwiera nowe możliwości. Dlatego też nic nie stoi na przeszkodzie, aby zabezpieczyć swoje spotkania z dzieckiem również w ten sposób. Nic nie zastąpi osobistych kontaktów, jednakże możliwość spotkania się „twarzą w twarz”, nawet za pośrednictwem komunikatora może być nieoceniona przy budowaniu relacji.
Każde postanowienie o zabezpieczeniu może obowiązywać maksymalnie do prawomocnego zakończenia sprawy. Taka jest bowiem jego istota. W przypadku pojawienia się orzeczenia, które „ostatecznie” rozstrzyga sprawę, dalsze istnienie środka doraźnego pozbawione jest sensu.
Postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia nie ma charakteru ostatecznego. Oznacza to, że na przestrzeni czasu może być nawet kilkukrotnie zmieniane. Przesłanką wniosku o zmianę zabezpieczenia jest istotna zmiana okoliczności.
Przykład 5:
W czerwcu 2021 roku ojciec zainicjował postępowanie w przedmiocie uregulowania kontaktów z synem. Wraz z wnioskiem zażądał zabezpieczenia w ten sposób, aby móc spotykać się z synem w co drugi weekend miesiąca. Sąd uwzględnił wniosek, jednakże orzekł, że ze względu na brak warunków mieszkaniowych po stronie ojca spotkania muszą odbywać miejscu zamieszkania chłopca. Postępowanie trwa już ponad rok. W tym czasie ojciec wynajął nowe mieszkanie. Bez cienia wątpliwości doszło do istotnej zmiany okoliczności. W związku z powyższym może żądać zmiany zabezpieczenia.
Przykład 6:
Ojciec, który przez długi czas ze względu na swoją chorobę psychiczną przez kilka lat nie miał kontaktu ze swoim synem postanowił sądownie uregulować kontakty. W ramach zabezpieczenia sąd orzekł, iż może spotykać się w nim co drugą sobotę, w obecności kuratora. Przez kolejnych kilka miesięcy spotkania odbywały się bez żadnych problemów. Kurator wskazuje, iż ojciec potrafi zaopiekować się synem. Ojciec przedłożył do sądu dokumentację medyczną potwierdzającą wygaśnięcie choroby. W tej sytuacji istnieje przesłanka zmiany zabezpieczenia poprzez usunięcie wymogu obecności kuratora.
Nie sposób wyliczyć wszystkich przyczyn, które mogą skutkować zmianą postanowienia o zabezpieczeniu. Trzeba jednak pamiętać, że musi być to zmiana istotna. Istotna, a więc znaczna w stosunku do poprzednich okoliczności. Nie każda drobna zmiana okoliczności będzie więc podstawą do zmiany zabezpieczenia.
Formułując wniosek w przedmiocie zabezpieczenia warto pamiętać, że nie musi pokrywać się on z „docelowym” żądaniem. Można założyć, że w ramach zabezpieczenia spotkania będą rzadsze, aby stopniowo budować więź z dzieckiem. Innym przypadkiem mogą być spotkania w ramach zabezpieczenia w obecności kuratora, aby docelowo wyeliminować jego udział. Nic nie stoi na przeszkodzie modyfikowaniu żądań w zależności od rozwoju sytuacji.
Przykład 7:
Matka w ramach zabezpieczenia zażądała możliwości spotkań z córką w co drugi weekend. Jednocześnie zażądała, aby po zakończeniu postępowania kontakty odbywały się co drugi weekend oraz we wtorki oraz czwartki. Swój wniosek argumentowała tym, że w toku postępowania nawiąże silniejszą więź z córką co następnie już po jego zakończeniu uzasadni częstsze widzenia.
Dotychczas jako formę uregulowania kontaktów z dzieckiem (w tym także zabezpieczenia spotkań) wskazywano odrębne postępowanie sądowe. Trzeba jednak pamiętać, że o kontaktach z dzieckiem sąd decyduje także w postępowaniu rozwodowym. Jest to jeden z obowiązkowych elementów orzeczenia rozwodowego więc co do zasady sąd musi poruszyć kwestie kontaktów rodzica z potomstwem. Jedynie na zgodny wniosek stron sąd może odstąpić od orzekania o kontaktach. Więcej o postępowaniu rozwodowym i obowiązkowych elementach wyroku rozwodowego przeczytasz w naszym artykule: "Orzekanie o władzy rodzicielskiej przy rozwodzie".
„Sąd sądem a sprawiedliwość musi być po naszej stronie” - to powiedzenie z kultowej polskiej produkcji "Sami swoi" niestety często znajduje odzwierciedlenie w rzeczywistości. Zdarza się, że pomimo wydania orzeczenia o zabezpieczeniu rodzic nie stosuje się do jego treści. Do najczęstszych powodów blokowania kontaktów należą rzekome problemy zdrowotne dziecka. W takich sytuacjach zdaje się nie być dobrego wyjścia, ale jedynie pozornie. W momencie uporczywego i złośliwego utrudniania spotkań zabezpieczonych postanowieniem sądu istnieje możliwość zainicjowania postępowania w przedmiocie zagrożenia zakazem zapłaty za nierealizowanie kontaktów. Więcej na ten temat przeczytasz w naszym artykule "Nowa broń w walce o prawo do realizacji kontaktów z dzieckiem"
PODSUMOWANIE
Zabezpieczenie kontaktów to potężna broń w walce o prawo uczestnictwa w życiu dziecka. Należy jednak pamiętać, że ostatecznie to nie interesy dorosłych, lecz małoletnich są w tym przypadku na pierwszym miejscu. Szukając ochrony przed sądem należy się rzetelnie przygotować. Rzeczowe i merytoryczne argumenty to klucz do sukcesu.
Kancelaria Radcy Prawnego Arlety Dub-Brych zajęła I miejsce w Konkursie Orły Prawa 2022 o czym możesz przeczytać tutaj
Obszar działania: Niegowa, Koniecpol, Szczekociny, Włodowice, Siewierz, Ogrodzieniec, Olkusz, Katowice, Częstochowa, Poręba, Poraj, Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin, Zawiercie, Myszków, Żarki, Lelów