Jedną z budzących najwięcej kontrowersji instytucji polskiego prawa w zakresie sprawowania opieki nad dziećmi jest tzw. system pieczy naprzemiennej. W teorii jest on przejawem najdalej posuniętego kompromisu pomiędzy rozwiedzionymi małżonkami. Jego podstawowym założeniem jest przyznanie rodzicom prawa sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przykładowo w równych, dwutygodniowych okresach w ciągu miesiąca.
W teorii mogłoby się wydawać, że piecza naprzemienna jest rozwiązaniem wręcz idealnym, w pełni kompromisowym, nie dyskryminującym żadnego rodzica. W wyobrażeniu wielu osób wiąże się ona z przeświadczeniem, iż skoro małoletni spędza równą ilość czasu każdego z rodziców, wszelkie kwestie dotyczące jego osoby można również niejako podzielić po połowie i przekazać do dyspozycji obojgu rodzicom. Czy jest to w ogóle możliwe? Poniżej omówiony zostanie bodaj najbardziej kontrowersyjna kwestia związana z pieczą naprzemienną, a więc obowiązek alimentacyjny.
Punktem wyjścia dla dalszych rozważań musi być wyraźne podkreślenie i uwypuklenie, że orzeczenie w przedmiocie pieczy naprzemiennej nie musi wiązać się ze zniesieniem alimentów. Oczywiście nie jest to wykluczone, jednakże każdy, poszczególny stan faktyczny będzie uzależniony od większej liczby czynników aniżeli tylko samo istnienie pieczy naprzemiennej.
Obrazując powyższą myśl można posłużyć się kilkoma przykładami. W pierwszym z nich oboje z rodziców osiągają zbliżone dochody, w prawidłowy sposób wykonują ciążące na nich obowiązki, dokładają należytej staranności w celu zapewnienie rozwoju fizyczno-emocjonalnego dziecka jak również ponoszą oczywiście koszty utrzymania małoletniego związane z jego pobytem u każdego z nich. W takiej sytuacji oczywiście najkorzystniejszym i słusznym rozwiązaniem będzie nieorzekanie o obowiązku alimentacyjnym pozostawiając kwestie wszelkich rozliczeń do wyłącznej gestii rodziców.
Modyfikując jednak powyższy przykład nietrudno wyobrazić sobie sytuację, w której jeden z rodziców osiągał będzie zdecydowanie wyższe dochody od drugiego, co może być już uznane jako wystarczający powód do obciążenia go obowiązkiem alimentacyjnym. Oczywiście w przypadku zainicjowania postępowania alimentacyjnego Sąd rozpoznający sprawę z całą pewnością będzie badał okoliczności danej sprawy, biorąc pod uwagę chociażby zwiększony udział rodzica „zamożniejszego” w kosztach utrzymania dziecka, jednakże operując na pewnym stopniu ogólności należy wskazać, że dysproporcja majątkowa obojga rodziców może stanowić podstawę orzeczenia alimentów.
Kolejnym przykładem, który zdarza się nader często w praktyce jest sytuacja, w której rodzice wprawdzie posiadają zbliżone dochody a co za tym idzie mają podobny potencjał finansowy, jednakże nie poczuwają się w równym stopniu do partycypowania w kosztach utrzymania dziecka. Chodzi tu o sytuacje, gdy rodzic wprawdzie ponosi koszty utrzymania dziecka związane z jego pobytem u niego (tj. wszelkie koszty wyżywienia czy podstawowych artykułów higienicznych) jednakże na tym kończy się jego aktywność, przy jednoczesnym założeniu, że drugi z rodziców ponosi tożsame koszty plus wszelkie dodatkowe wydatki związane przykładowo z rozwojem pasji, zainteresowań, zakupem odzieży i obuwia czy wizyt lekarskich. W takim wypadku rodzic, który ponosi znacznie wyższe wydatki od drugiego również może żądać obciążenia go obowiązkiem alimentacyjnym.
Zmierzając do zakończenia należy raz jeszcze podkreślić i uczulić, że sprawy z zakresu obowiązku alimentacyjnego w przypadku pieczy naprzemiennej są bardzo mocno zindywidualizowane i o rozstrzygnięciu decydują każdorazowe ustalenia Sądu na kanwie każdego poszczególnego przypadku. Rodzi to konieczność zgromadzenia odpowiedniego materiału dowodowego celem skutecznego wykazania swoich racji.
Reasumując, opieka naprzemienna stanowi bardzo dobre rozwiązanie, mające na celu uwzględnienie interesów obojga rodziców a także zapewnienie małoletniemu równomiernego kontaktu zarówno z matką oraz ojcem, jednakże w praktyce posiada również określone wady jak chociażby w przypadku wyliczenia w jakim zakresie każdy z rodziców powinien partycypować w kosztach utrzymania dziecka. Oczywistym jest, że podział kosztów „co do złotówki” może okazać się niemożliwy, jednakże nie można tym usprawiedliwiać rażących dysproporcji. Kwestią koronną jest przede wszystkim samo podejście rodziców do takiego rozwiązania a także ich wola porozumiewania się na bieżąco w sprawach dotyczących dziecka.
W razie pojawienia się jakichkolwiek pytań jak również w przypadku dalszych wątpliwości zapraszamy do kontaktu z Kancelarią.
Jednocześnie tradycyjnie już zachęcam do odwiedzin Naszego bloga. Znajdują się na nim treści dotyczące wielu dziedzin prawa w tym m.in prawa rodzinnego, spadkowego czy karnego. Jeżeli jednak Państwa zainteresowanie wzbudza nieporuszany dotychczas temat zachęcam do dzielenia się swoimi pomysłami w komentarzu. Dzięki temu udostępniane treści będą jeszcze bardziej zbliżone do Państwa oczekiwań.
Kancelaria Radcy Prawnego Arlety Dub-Brych zajęła I miejsce w Konkursie Orły Prawa 2022 o czym możesz przeczytać tutaj
Obszar działania: Niegowa, Koniecpol, Szczekociny, Włodowice, Siewierz, Ogrodzieniec, Olkusz, Katowice, Częstochowa, Poręba, Poraj, Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin, Zawiercie, Myszków, Żarki, Lelów