Często w toku spraw rozwodowych dochodzi do zabezpieczenia roszczenia nie tylko w zakresie alimentów, ale także pieczy rodzicielskiej. Ma to miejsce w sytuacji, gdy małżonkowie nie potrafią dojść do porozumienia w tym zakresie. Co się dzieje gdy sąd powierzy sprawowanie pieczy na czas trwania postępowania jednemu małżonkowi, a drugi małżonek tego nie respektuje i nie chce wydać dziecka? Czy można mu postawić zarzut przestępstwa uprowadzenia lub przetrzymywania dziecka?
Sąd I instancji uznał ojca dziecka za winnego tego, że przez okres kilku miesięcy przetrzymywał dziecko wbrew postanowieniu sądu powierzającemu matce pieczę nad nim na czas trwania postępowania w sprawie rozwodu.
Oskarżony wniósł apelację, która została uwzględniona. Sąd II instancji uniewinnił oskarżonego stwierdzając, iż orzeczenie sądu rodzinnego nie ograniczało ojcu dziecka władzy rodzicielskiej, a przestępstwo określone w art. 211 k.k. może popełnić tylko ten, rodzic, którego pozbawiono władzy rodzicielskiej albo taka władza została mu ograniczona.
Matka dziecka nie zgodziła się z rozstrzygnięciem i wniosła kasację.
Sąd Najwyższy stwierdził, że w trybie art. 443§ 1 k.p.c. sąd wydaje jedynie tymczasowe rozstrzygnięcie "o sposobie roztoczenia w tym czasie pieczy nad wspólnymi małoletnimi dziećmi". Daje on możliwość zarówno jedynie samego powierzenia pieczy, jak i określenia takiego sprawowania pieczy, które będzie ograniczało władzę rodzicielską jednego z rodziców. Jeżeli jednak, „sąd w trybie art. 443 § 1 k.p.c. powierza w toku procesu o rozwód tymczasowo małoletnie wspólne dziecko poniżej lat 15 pieczy jednego rodziców, to drugi z rodziców, który uprowadza lub zatrzymuje to dziecko, nie może być podmiotem przestępstwa z art. 211 k.k., chyba że uprzednio ograniczono już jego władzę rodzicielską albo w trybie art. 443 § 1 kpc rozstrzygnięto co do sprawowania pieczy przez drugiego z rodziców w sposób podobny do ograniczenia władzy rodzicielskiej, nie zawężając tej decyzji do samego powierzenia pieczy nad dzieckiem i nakazu wydania go danemu rodzicowi, a odebranie dziecka spod pieczy godzi w to ograniczenie lub w ograniczający władzę rodzicielską sposób sprawowania pieczy.”.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2003 r. w sprawie III KK 116/03.
radca prawny Arleta Dub-Brych
Obszar działania: Zawiercie, Myszków, Żarki, Janów,, Lelów, Koniecpol, Szczekociny, Dąbrowa Górnicza, Olkusz, Częstochowa, Katowice, Sosnowiec, Będzin, Mikołów, Kielce, Włoszczowa, Warszawa, Wrocław, Opole.
Obszar działania: Niegowa, Koniecpol, Szczekociny, Włodowice, Siewierz, Ogrodzieniec, Olkusz, Katowice, Częstochowa, Poręba, Poraj, Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin, Zawiercie, Myszków, Żarki, Lelów