Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, prawo do zachowku przysługuje zstępnym spadkodawcy (a więc jego dzieciom, wnukom, prawnukom itd.), małżonkowi i rodzicom spadkodawcy. Ustawodawca zabezpieczył w ten sposób osoby najbliższe na wypadek, gdyby spadkodawca jeszcze za życia (w drodze darowizny) lub na wypadek śmierci (w testamencie) rozporządził swoim majątkiem w sposób, który pozbawiłby ich w ogóle praw do udziału w spadku lub nadmiernie uszczuplił ten udział.
Zachowek przypada osobom najbliższym w znacznie mniejszej wartości, niż udział wynikający z dziedziczenia ustawowego (co do zasady ½ tego udziału, chyba że uprawnionym do dziedziczenia byłaby osoba trwale niezdolna do pracy lub małoletnia – wówczas 2/3 udziału).
Nie zawsze pominięcie w testamencie w części dotyczącej powołania do spadku, uprawnia do wypłaty zachowku. Może się bowiem zdarzyć, że kilka lat przed śmiercią spadkodawca darował uprawnionemu znaczną część majątku. Wówczas zachowek mu nie będzie przysługiwał, jeśli wartość tej darowizny przekroczy przewidzianą przepisami prawa wysokość zachowku.
Zachowek wykluczy także dokonane w testamencie wydziedziczenie uprawnionego który:
Z wydziedziczeniem nie będziemy jednak mieli do czynienia, jeżeli spadkodawca mu przebaczył.
Uprawniony do zachowku musi pamiętać, że jego roszczenie, które jest roszczeniem pieniężnym, przedawnia się z upływem pięciu lat licząc od ogłoszenia testamentu lub od dnia otwarcia spadku, w zależności od tego jaki rodzaj dziedziczenia miał zastosowanie do majątku spadkowego.
radca prawny Arleta Dub-Brych
Obszar działania: Zawiercie, Myszków, Żarki, Janów,, Lelów, Koniecpol, Szczekociny, Dąbrowa Górnicza, Olkusz, Częstochowa, Katowice, Sosnowiec, Będzin, Mikołów, Kielce, Włoszczowa, Warszawa, Wrocław, Opole.
Obszar działania: Niegowa, Koniecpol, Szczekociny, Włodowice, Siewierz, Ogrodzieniec, Olkusz, Katowice, Częstochowa, Poręba, Poraj, Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin, Zawiercie, Myszków, Żarki, Lelów