Windykacja

Materia postępowania egzekucyjnego bardzo często nastręcza wielu problemów. Odnalezienie się w gąszczu zawiłych przepisów potrafi przyprawić o zawrót głowy. Wątpliwości budzi w szczególności kwestia zajęcia przedmiotów znajdujących się we władaniu dłużnika.

 

Z poniższego artykułu dowiesz się:

• Na czym polega egzekucja i kiedy można ją przeprowadzić?
• Jakie przedmioty mogą podlegać zajęciu w toku egzekucji?
• Czy można prowadzić egzekucję z przedmiotu objętego współwłasnością?
• Czy można odzyskać rzecz zajętą przez komornika?

 

Na czym polega egzekucja i kiedy można ją przeprowadzić?

 

Zadaniem komornika jest wyegzekwowanie od dłużnika należności na rzecz wierzyciela. Działa on na podstawie tytułu wykonawczego. Dysponując tym dokumentem, wierzyciel może zwrócić się do komornika z wnioskiem o wszczęcie egzekucji.

 

W tym celu należy skorzystać z formularza, który jest ogólnodostępny w Internecie. Wierzyciel ma do wypełnienia szereg informacji m.in.:

• oznaczenie sądu oraz kancelarii komorniczej, do której kierowany jest wniosek,
• dane osobowe swoje oraz dłużnika,
• numer rachunku bankowego do przelewania uzyskanych środków,
• informacje o pełnomocniku, jeżeli występuje w imieniu wierzyciela,
• oznaczenie tytułu egzekucyjnego,
• informacje na temat klauzuli wykonalności,
• wysokość egzekwowanych należności,
• wysokość odsetek oraz okres, za jaki są należne,
• pozostałe koszty np. procesu lub zastępstwa procesowego,
• składniki majątku, z których ma być prowadzona egzekucja,
• informacje o nieruchomościach dłużnika,

 

Pamiętaj, że komornik nie ma kompetencji do merytorycznego rozpoznania wniosku. Jego zadaniem jest wyłącznie zweryfikowanie poprawności oraz kompletności. Nie bada zasadności egzekwowanego roszczenia. 

 

Jakie przedmioty mogą podlegać zajęciu w toku egzekucji?

Zgodnie z ogólną regułą zajęciu podlegają:

• przedmioty będące we władaniu dłużnika,
• przedmioty będące we władaniu wierzyciela, który skierował do nich egzekucję.

 

Wobec tego egzekucja nie obejmuje przedmiotów, które nie stanowią własności dłużnika. Warto zapytać zatem - w jaki sposób komornik jest w stanie to zweryfikować?

 

W tym miejscu pojawia się istotny problem. Podczas postępowania egzekucyjnego komornik nie jest w stanie stwierdzić, do kogo potencjalnie mógłby należeć dany przedmiot. Nie dokonuje żadnych merytorycznych ocen ani nie przeprowadza dowodów, na przeciwieństwo procesu sądowego. Wystarczy, że ruchomości znajdują się w miejscu zamieszkania dłużnika. 

 

Oczywiście trzeba na marginesie zauważyć absurd, jaki miałby miejsce, gdyby komornik musiał każdorazowo badać, do kogo dany przedmiot należy. Skutecznie uniemożliwiłoby to prowadzenie egzekucji.

 

Ograniczenia egzekucji

Istnieje katalog przedmiotów, które komornik powinien pozostawić do swobodnego użytku dłużnikowi. Ustawa wylicza tutaj przede wszystkim:

• przedmioty urządzenia domowego np. lodówka, pralka, piekarnik,
• łóżka, pościel, bieliznę, ubranie codzienne,
• zapasy żywności i opału niezbędne dla dłużnika oraz będących na jego utrzymaniu członków rodziny na okres jednego miesiąca,
• narzędzia i inne przedmioty niezbędne do osobistej pracy zarobkowej dłużnika oraz surowce niezbędne dla niego do produkcji na okres jednego tygodnia (z wyłączeniem pojazdów mechanicznych)
• przedmioty niezbędne do nauki, papiery osobiste, odznaczenia i przedmioty służące do wykonywania praktyk religijnych, przedmioty codziennego użytku, które mogą być sprzedane tylko znacznie poniżej ich wartości, a dla dłużnika mają znaczną wartość użytkową.

 

Kiedy dopuszczalne jest zajęcie przedmiotu osoby trzeciej?

Przedmioty znajdujące we władaniu osoby trzeciej mogą zostać zajęte w dwóch przypadkach:

• gdy osoba ta zgadza się na ich zajęcie,
• gdy wprost przyznaje, że stanowią własność dłużnika.

 

Ich zajęcie możliwe jest także w innych, wyjątkowych sytuacjach. Dobrym przykładem jest tutaj egzekucja alimentów. Komornik może wówczas dokonać zajęcia przedmiotów znajdujących się we władaniu osoby wspólnie zamieszkującej z dłużnikiem. Osoba trzecia może natomiast przedstawić dowód, że ruchomości są jej własnością np. paragon albo fakturę.

 

Przedmioty zajęte przez komornika sprzedaje się następnie w toku licytacji publicznej.

 

Czy można prowadzić egzekucję z przedmiotu objętego współwłasnością?

Na tak postawione pytanie trzeba udzielić odpowiedzi twierdzącej. Egzekucja obejmuje jednak wyłącznie ułamkową część przedmiotu. Sprzedaży, podlega tylko udział dłużnika.

 

Tego typu rozwiązanie ma zagwarantować bezpieczeństwo pozostałym współwłaścicielom. Każdy z nich rości sobie na równych zasadach prawo do przedmiotu objętego egzekucją. Sprzedaż całej rzeczy może zostać zarządzona tylko w przypadku wyrażenia zgody przez wszystkich. Zastępcze orzeczenie w tym przedmiocie może wydać sąd. Należność wierzyciela zaspokajana zostaje wyłącznie z ceny odpowiadającej równowartości udziału dłużnika (T. Ereciński, H. Pietrzkowski, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom V. Postępowanie egzekucyjne, wyd. V).

 

Jak wygląda egzekucja z majątku wspólnego małżonków?

Jeżeli dłużnik znajduje się w związku małżeńskim, to egzekucja może obejmować również składniki majątku wspólnego. Należy najpierw jednak odpowiedzieć sobie na pytanie, czy zaciągnięte zobowiązanie powstało za zgodą małżonka. Jeżeli tak, to wierzyciel może domagać się zaspokojenia z majątku wspólnego małżonków. W przeciwnym wypadku jego roszczenie obejmuje wyłącznie majątek osobisty dłużnika.

 

Wierzyciel może wystąpić do sądu z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika. Musi jednak wykazać, że wierzytelność powstała za jego zgodą.

 

Tytuł wykonawczy przeciwko dłużnikowi pozostającemu w związku małżeńskim uprawnia do prowadzenia egzekucji z:

• pobranego wynagrodzenia za pracę lub
• dochodów uzyskanych z prowadzenia innej działalności zarobkowej oraz
• korzyści uzyskanych z praw autorskich i praw pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz innych praw twórcy.

 

Sytuacja przedstawia się inaczej, jeżeli w skład majątku wspólnego wchodzi przedsiębiorstwo. Egzekucja może być prowadzona także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa, jeżeli wierzytelność powstała w związku z jego prowadzeniem. Nie ma tutaj znaczenia czy czynność prawna dokonana została za zgodą małżonka.

 

Wierzycielowi przysługuje również prawo do wystąpienia z wnioskiem o ustanowienie rozdzielności majątkowej między dłużnikiem i jego małżonkiem. Następuje to po stwierdzeniu bezskuteczności dochodzenia egzekucji z majątku osobistego dłużnika.

 

Czy można odzyskać własność zajętą przez komornika?

Zajęcie komornicze niestety wiąże się z ryzykiem naruszenia praw osób trzecich.

 

W takich sytuacjach właściwym tokiem postępowania będzie zainicjowanie powództwa przeciwegzekucyjnego (interwencyjnego). Składa się je w terminie miesiąca od dnia dowiedzenia się o naruszeniu prawa.

 

Opisana instytucja może znaleźć zastosowanie także w przypadku ograniczonych praw rzeczowych np. użytkowania, służebności.

 

W przypadku zbycia rzeczy możliwe jest zwolnienie spod egzekucji uzyskanej kwoty pieniężnej.

 

Droga sądowa może wydawać się żmudnym procesem odzyskiwania utraconej własności. W takich sytuacjach warto skorzystać z pomocy i doświadczenia profesjonalisty. Jeśli interesuje Cię powyższe zagadnienie i masz dodatkowe pytania, zapraszamy do kontaktu.

 

Podsumowanie:

• Podstawowym celem egzekucji jest odzyskanie należnych wierzycielowi środków od dłużnika.
• Egzekucję prowadzi komornik w oparciu o tytuł wykonawczy, czyli tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności.
• Zajęciu podlegają przedmioty znajdujące się we władaniu dłużnika lub wierzyciela, który skierował do nich egzekucję.
• W ustawie wskazano pewne kategorie przedmiotów, które nie ulegają zajęciu np. zapasy żywności i opału.
• Komornik może przeprowadzić egzekucję przedmiotów znajdujących się we władaniu osoby trzeciej, jeżeli osoba ta zgadza się na ich zajęcie lub wprost przyznaje, że stanowią własność dłużnika.
• Egzekucja może obejmować przedmiot będący własnością kilku osób. W takim wypadku dotyczy ona wyłącznie ułamkowej części, odpowiadającej udziałowi dłużnika.
• Jeżeli zobowiązanie dłużnika powstało za zgodą małżonka, wierzyciel może żądać zaspokojenia ze składników majątku wspólnego.
• Kiedy doszło do zajęcia przedmiotu należącego do osoby trzeciej, zasadne jest wniesienie powództwa przeciwegzekucyjnego.

 

Obszar działania: Niegowa, Koniecpol, Szczekociny, Włodowice, Siewierz, Ogrodzieniec, Olkusz, Katowice, Częstochowa, Poręba, Poraj, Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin, Zawiercie, Myszków, Żarki, Lelów



Dodano: 12 kwietnia 2023 Wyświetleń: 638 Radca prawny Arleta Dub-Brych
Wstecz