Twoja sytuacja finansowa w skutek niespodziewanych wydarzeń uległa drastycznemu pogorszeniu? Natłok zobowiązań finansowych spędza Ci sen z powiek. Pomimo szczerych chęci nie jesteś w stanie regulować swoich należności. Twoje długi rosną a Ty nie wiesz, co z tym zrobić. Z całą pewnością sytuacja jest trudna, ale nie bez wyjścia. Rozwiązaniem może być wniosek o ogłoszenie upadłości. Uwaga – niniejszy artykuł dotyczy podstawowych regulacji związanych z upadłością. O tzw. upadłości konsumenckiej więcej przeczytasz TUTAJ.
Spis treści.
art. 20 pkt. 1 prawa upadłościowego:
„Wniosek o ogłoszenie upadłości może zgłosić dłużnik lub każdy z jego wierzycieli osobistych.”
Zgodnie ze wskazanym przepisem wniosek o upadłość może złożyć zarówno dłużnik, jak i wierzyciel. Jest to oczywista regulacja. Dla wierzyciela to sposób do odzyskania swoich należności. Dla dłużnika upadłość to prosta droga do oddłużenia.
Wierzytelność nie musi być wymagalna w chwili złożenia wniosku. Wymagalność to stan, kiedy wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia przez drugą stronę.
Przykład 1:
Marcin pożyczył Adamowi 10000 zł. Pożyczka miała zostać spłacona do dnia 10 grudnia 2022 r. Zobowiązanie jest wymagalne od 11 grudnia 2022 r. Od adwokata dowiedział się, że może złożyć wniosek o upadłość dłużnika jeszcze przed tym terminem.
Złożenie wniosku o upadłość ma na celu ochronę wierzyciela. Ma to miejsce w sytuacji, gdy dłużnik ma problemy finansowe, które wskazują, że nie spłaci wierzyciela.
Jeżeli chodzi o dłużnika, sprawa jest wyjątkowo prosta. Dłużnik, składając wniosek o upadłość, będzie zmierzał do unicestwienia swojego zadłużenia. Oczywiście upadłość może ogłosić zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna, a także tzw. „ułomne osoby prawne”.
art. 11 pkt 1 prawa upadłościowego
„Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.”
Ma to miejsce wtedy, gdy opóźnienie w spłacie zobowiązań przekracza trzy miesiące. Aby to wykazać, należy porównać jego możliwości finansowe z wysokością jego zobowiązań. Sam fakt niewykonywania zobowiązań jeszcze o niczym nie przesądza. Chodzi o obiektywną możliwość ich wykonania. Pomocne będzie również wykazanie, że problemy finansowe nie mają charakteru przejściowego.
Przykład 2:
Przedsiębiorca X posiada dług względem Przedsiębiorcy Y. Przedsiębiorca X nie reguluje należności ze względu na problemy finansowe. Przedsiębiorca Y dowiedział się od radcy prawnego, że w tej sytuacji można mówić o niewypłacalności.
Wyobraźmy sobie analogiczną sytuację, w której Przedsiębiorca X nie dokonuje zapłaty. Jego motywacją jest jednak „dokuczenie” i zaszkodzenie Przedsiębiorcy Y. W tej sytuacji nie będzie mowy o niewypłacalności.
Przykład 3:
Wierzyciel „XYZ sp. z o.o.” chce złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości „ABC sp. z o.o.” Wierzyciel posiada wierzytelność względem dłużnika, która winna być uregulowana 2 miesiące temu. Do wierzyciela docierają jednak niepokojące wieści dotyczące sytuacji finansowej dłużnika. Wierzyciel dowiedział się, że dłużnik ma zobowiązanie na rzecz „Osoba trzecia sp. z o.o.”, które winien wykonać 4 miesiące temu. Wierzyciel „XYZ sp. z o.o.” dowiedział się od adwokata, że składając wniosek o ogłoszenie upadłości, może powołać się na wierzytelność „Osoba trzecia sp. z o.o.”
Inicjując postępowanie upadłościowe, należy mieć świadomość, że wygeneruje ono określone koszty. Nie może ono wywołać więcej szkody niż korzyści. Głównym jego celem jest, chociażby częściowe zaspokojenie wierzycieli. Jeżeli więc nie jest to możliwe, a sam proces miałby wygenerować dodatkowe koszty, to należy uznać, że jest to działanie bez sensu.
art. 12a prawo upadłościowe
„Sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości złożony przez wierzyciela, jeżeli dłużnik wykaże, że wierzytelność ma w całości charakter sporny, a spór zaistniał między stronami przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości.”
Niewystarczające jest samo powołanie się na spór co do istnienia wierzytelności. Istotne jest również wykazanie, że powstał on jeszcze przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości. Chodzi o to, żeby eliminować niepożądane sytuacje. Łatwo sobie wyobrazić, że bez tej regulacji dosłownie każdy dłużnik kwestionowałby istnienie długu.
Dłużnik musi wykazać fakt sporności wierzytelności. Najprościej oczywiście wykazać to w momencie, gdy spór trwa przed Sądem. Niemniej jednak dopuszczalny jest każdy rodzaj dowodu. Warto jednak pamiętać, że nic samo się nie zrobi. Bierność oznaczać będzie więc uznanie, że wierzytelność jest bezsporna.
Jak zainicjować postępowanie upadłościowe
Wiemy już, kto może zainicjować postępowanie upadłościowe. Czas więc odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób można to zrobić. Służy temu złożenie odpowiedniego wniosku.
Wniosek musi zawierać:
Ustawodawca przewiduje również dodatkowe wymogi w związku z tym, kto wnosi wniosek. I tak wniosek dłużnika musi dodatkowo zawierać:
Wierzyciela powinien on co najmniej uprawdopodobnić istnienie swojej wierzytelności.
Postępowanie upadłościowe składa się z kilku etapów. Pierwszym z nich jest postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości. Mówiąc w najprostszych słowach jego celem jest sprawdzenie, czy wniosek jest zasadny.
Sąd odrzuci wniosek, jeżeli wniosek obarczony będzie brakami formalnymi. Takim brakiem będzie, chociażby niewniesienie opłaty czy nawet omyłkowy brak podpisu. Mówiąc najprościej- sąd nie podejmie żadnych działań w związku z takim wnioskiem.
Sąd oddali wniosek, gdy uzna, że nie ma podstaw do ogłoszenia upadłości.
Przykład 4:
Do sądu X wpłynął wniosek o ogłoszenie upadłości spółki XYZ sp. z o.o. Z załączonej dokumentacji wynika, że spółka faktycznie jest niewypłacalna. Do wniosku załączony został spis wierzycieli, z którego wynika, iż jest ich kilkunastu. Po zbadaniu kwestii majątkowych okazało się, że sytuacja spółki jest dramatyczna. Posiadany majątek nie wystarcza nawet na pokrycie kosztów postępowania. W tej sytuacji sąd oddali wniosek. Dłużnik dowiedział się od adwokata, że stanowisko sądu było prawidłowe.
Sąd uwzględni wniosek, gdy dojdzie do wniosku, iż ogłoszenie upadłości jest konieczne. Postanowienie o ogłoszeniu upadłości jest skuteczne i wykonalne z dniem jego wydania.
Data wydania postanowienia to data upadłości.
Sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości i co dalej? Podstawowym skutkiem ogłoszenia upadłości jest obowiązek wskazania i wydania całego majątku syndykowi. Upadły traci prawo zarządu majątkiem. Kwoty uzyskane z jego sprzedaży, zostaną przeznaczone na spłatę wierzycieli. Dłużnik nie może „wybrać”, co jego zdaniem winno wejść w skład masy upadłości a co nie. Co więcej- na upadłym ciąży obowiązek współpracy z syndykiem. W związku z tym winien on wydać wszystkie niezbędne dokumenty i udzielić niezbędnych wyjaśnień.
Co istotne - w momencie, w którym upadły utraci możliwość zarządu majątkiem, podejmowane przez niego działania są nieważne.
Innym skutkiem ogłoszenia upadłości będzie obowiązek umieszczenia w firmie przedsiębiorstwa dopisku „w upadłości”. Ten pozorny detal ma za zadanie poinformowanie kontrahentów upadłego o jego sytuacji.
Ogłoszenie upadłości- co dalej?
Dokonanie prawidłowego zgłoszenia wierzytelności ma ogromne znaczenie praktyczne. Bez niego nie uzyskamy bowiem ochrony prawnej. Ustawodawca bardzo wąsko określił bowiem katalog wierzytelności uwzględnianych z urzędu.
Co więc stanie się w przypadku niezgłoszenia wierzytelności? To proste. Jako wierzyciel nie uzyskamy ochrony prawnej. Nasza wierzytelność nie znajdzie się w planie podziału. Może więc okazać się, że inni wierzyciele uzyskają zaspokojenie, a my oddamy nasz mecz walkowerem. Zakończenie postępowania upadłościowego ma bowiem skutek również wobec wierzycieli, którzy nie brali w nim udziału.
art. 244 prawa upadłościowego
Po upływie terminu do zgłoszenia wierzytelności i sprawdzeniu zgłoszonych wierzytelności syndyk niezwłocznie sporządza listę wierzytelności, nie później niż w terminie dwóch miesięcy od upływu okresu przewidzianego do zgłaszania wierzytelności.
Co jednak w przypadku nieuwzględnienia wierzytelności na liście? Mogą się bowiem zdarzyć sytuacje, kiedy jeden z wierzycieli zostanie bezpodstawnie pominięty. Lub wręcz przeciwnie. Może okazać się, że na liście znajdują się wierzytelności, które nie powinny się na niej znaleźć. W takim przypadku należy wnieść sprzeciw. Na złożenie sprzeciwu został przewidziany 2 tygodniowy termin. Termin ten liczy się od obwieszczenia listy wierzytelności.
W celu ustalenia składu masy upadłości syndyk sporządza spis inwentarza i spis należności. Syndyk dokonuje swoistego podsumowania wszystkich składników majątkowych upadłego. Po ustaleniu składu masy upadłości syndyk przechodzi do jej spieniężenia i w ten sposób przechodzimy do…
Syndyk, przygotowując się do likwidacji masy upadłości, sporządza proponowane sposoby sprzedaży. Następnie dokonuje optymalnego sposobu, który umożliwi uzyskanie największą ilość środków.
Po wybraniu sposobu likwidacji majątku następuje jego sprzedaż. W przypadku posiadanych wierzytelności przez upadłego następuje ich ściągnięcie. Wszystko to po to, aby uzyskać jak największą kwotę, która następnie zostanie podzielona między wierzycieli.
Jesteśmy w momencie, w którym syndyk ma już określoną kwotę pieniędzy. Pozostaje już tylko podzielenie ich pomiędzy wierzycieli. W jaki sposób się to odbywa? Logika podpowiada, że najuczciwiej byłoby podzielić ową sumę po równo dla każdego wierzyciela. Nic bardziej mylnego. Przepisy prawa upadłościowego przewidują szereg zasad, jakie regulują kwestie podziału funduszy. Dzięki temu należy wskazać, że:
Jak widać, ustawodawca przewidział schemat „wartościowania” wierzytelności. Jest to wyraz przekonania, iż są wierzytelności, które „zasługują” na zaspokojenie przed innymi. Można przykładowo wymienić należności alimentacyjne. Obowiązek alimentacyjny został zaliczony do pierwszej kategorii. Jest to prosta konsekwencja istoty alimentów. Alimenty przysługują bowiem (mówiąc w uproszczeniu) osobom, które nie są w stanie samodzielnie się utrzymać. Ustawodawca zmierza więc do tego, aby nie dopuścić do sytuacji, w której uprawniony do alimentów zostanie bez środków do życia.
Oczywiście w praktyce może zdarzyć się tak, że uzyskane środki nie wystarczą na zaspokojenie wszystkich wierzycieli. Niestety można śmiało stwierdzić, iż zazwyczaj jest to zasadą. W takim przypadku po zakończeniu postępowania może się zdarzyć, że poszczególne wierzytelności zostaną umorzone bez zaspokojenia.
Znajdujemy się w momencie, w którym postępowanie ulega faktycznemu zakończeniu. Majątek został spieniężony, wierzyciele uzyskali zaspokojenie. Co dalej? Podstawową konsekwencją zakończenia postępowania będzie odzyskanie zarządu majątkiem przez upadłego. Oczywiście, jeżeli jakikolwiek majątek pozostał. Syndyk wydaje upadłemu wszystkie zgromadzone księgi i dokumenty uzyskane na potrzeby postępowania.
Odebranie dokumentacji po zakończeniu postępowania upadłościowego jest nie tylko prawem, ale i obowiązkiem dłużnika. Niewywiązanie się z tego obowiązku wiązać się będzie z odpowiedzialnością finansową. Syndyk może bowiem żądać od upadłego pokrycia kosztów przechowania.
Jako że postępowanie upadłościowe ulega zakończeniu, upadły może żądać wykreślenia wpisów o upadłości w księgach wieczystych i rejestrach.
W przypadku osób fizycznych pojawia się jeszcze jedna istotna kwestia. Mianowicie upadły winien złożyć wniosek o ustalenie planu spłaty wierzycieli bądź o umorzenie pozostałych zobowiązań bez rzeczonego planu. Kwestia ta zostanie jednak głębiej omówiona w artykule poświęconym tzw. „upadłości konsumenckiej”.
Problemy finansowe mogą dotknąć każdego z nas. Nierzadko nie będą one związane w żaden sposób z lekkomyślnością czy niedbalstwem. Znajdując się w ciężkiej sytuacji, nie należy jednak załamywać rąk. Zadłużenie to nie koniec świata. Przy pomocy narzędzi przewidzianych przez prawo można sobie z nim poradzić. Postępowanie upadłościowe to nie tylko bowiem zbiór przepisów regulujących kwestie odebrania i spieniężenia majątku. To przede wszystkim regulacje, które dają możliwość „nowego startu”.
Czego dowiedziałeś się z niniejszego artykułu:
ul. Reymonta 2/3
42-400 Zawiercie
Godziny otwarcia:
Poniedziałek: 7-15
Wtorek: 7-20
Środa: 7-15
Czwartek: 7-20
Piątek: 7-15
Soboty oraz inne godziny - tylko po wcześniejszym
telefonicznym uzgodnieniu spotkania.
ul. Brzozowa 28
42-235 Lelów
Godziny otwarcia - Klienci przyjmowani są tylko po wcześniejszym telefonicznym uzgodnieniu spotkania.
tel. kom. 883 768 968
e-mail: biuro@legeartis-kancelaria.pl
Z uwagi na częste wyjazdy do Sądu proszę o wcześniejsze
ustalenie terminu spotkania pod wskazanym numerem telefonu
lub za pomocą adresu poczty elektronicznej.