Jak ogłoszenie upadłości spółki wpływa na jej zobowiązania

Jak ogłoszenie upadłości spółki wpływa na jej zobowiązania

Moment ogłoszenia upadłości jest momentem przełomowym, mającym szereg doniosłych konsekwencji zarówno dla upadłego jak i jego wierzycieli. W niniejszym artykule zaprezentowana zostanie kwestia wpływu ogłoszenia upadłości na zobowiązania upadłego. Dokonując analizy należy na samym początku dokonać rozróżnienia zobowiązań upadłego zgodnie z systematyką ustawową na zobowiązania pieniężne oraz niepieniężne, czyli takie, które w celu ich wykonania wymagają innego zachowania zobowiązanego aniżeli zapłaty kwoty pieniężnej np. wykonanie określonej usługi.

Dokonując analizy wpływu upadłości na zobowiązania pieniężne upadłego, należy w pierwszym rzędzie zwrócić uwagę na treść art. 91 pkt. 1, który mówi nam, iż od momentu ogłoszenia upadłości wszelkie zobowiązania upadłego stają się zobowiązaniami wymagalnymi. Oznacza to, iż skutek ten następuje z mocy ustawy, niezależnie od aktywności ani woli zainteresowanego podmiotu w tej materii. W konsekwencji na wymagalność zobowiązania nie mają już wpływu żadne umowy zawarte pomiędzy upadłym a kontrahentem celem przedłużenia okresu spełnienia świadczenia ani orzeczenia sądowe zapadłe uprzednio w tej materii.

W tym miejscu należy jednak wyraźnie zaznaczyć, iż skutek natychmiastowej wykonalności zachodzi jedynie w stosunku do świadczeń wierzycieli upadłego, natomiast w odwrotnej sytuacji, w stosunku do zobowiązań w których to upadły jest wierzycielem wskazany przepis nie znajduje zastosowania.

Stwierdzenie, iż zobowiązania pieniężne upadłego stają się wymagalne z dniem ogłoszenia upadłości nie oznacza jednak, iż wierzyciele otrzymają natychmiastowe  zaspokojenie swoich roszczeń. W praktyce cały proces zostanie rozłożony w czasie. Zgodnie z przepisami ustawy w pierwszej kolejności musi nastąpić bowiem spis wszystkich wierzycieli upadłego a następnie plan podziału pozostałego majątku upadłego pomiędzy nich.

Zobowiązania niepieniężne upadłego przekształcają się z mocy prawa zgodnie z treścią art. 91 pkt 2 w zobowiązania pieniężne. Ma to na celu realizację jednego z celów postępowania jakim jest jak najszybsze zakończenie działalności dłużnika. Po dokonaniu owego przekształcenie stosuje się zasady opisane powyżej.

Poza tymi ogólnymi unormowaniami należy pamiętać, że prawo upadłościowe zawiera jeszcze szereg norm szczególnych odnoszących się do konkretnych zagadnień, i tak zgodnie z art. 92 prawa upadłościowego odsetki od należnych wierzytelności mogą być zaspokajane co do zasady jedynie wtedy, gdy powstały przed ogłoszeniem upadłości.

Szczególną uwagę ustawodawca poświęcił również tematyce potrącenia wierzytelności. Wskazał on bowiem, iż co do zasady potrącenie wzajemnych wierzytelności jest możliwe jeżeli obie wierzytelności istniały w dniu ogłoszenia upadłości, bez względu na ich wymagalność. Nie jest jednak możliwym dokonanie potrącenia w przypadku, gdy wierzyciel stał się dłużnikiem upadłego po ogłoszeniu upadłości. Należy również pamiętać, iż w celu zachowania spójności z normą art. 92, wierzytelność wierzyciela może być potrącona jedynie do wysokości głównej powiększonej o odsetki powstałe do dnia ogłoszenia upadłości.

Warto również pamiętać o szczególnych regulacjach dotyczących umów wzajemnych. W ramach tego typu umów ustawodawca pozostawia dozę swobody wyboru rozwiązania syndykowi (który jednak musi uzyskać zgodę sędziego komisarza). Syndyk bowiem może podjąć decyzję o wykonaniu zobowiązania upadłego i żądaniu wykonania świadczenia wzajemnego przez drugą stronę lub odstąpieniu od umowy. Syndyk podejmując decyzję co do wyboru jednej z opcji będzie kierował się przede wszystkim opłacalnością danego rozwiązania i możliwością uzyskania jak największych korzyści, jednak sędzia komisarz udzielając zgody musi mieć na uwadze również słuszne interesy drugiej strony a więc podjąć decyzję, która nie zaszkodzi w nieuzasadniony sposób drugiej stronie, która przecież nie powinna ponosić ujemnych konsekwencji związanych z upadłością swojego kontrahenta. Oczywiście na zarządzenie sędziego komisarza obu stronom przysługuje zażalenie.

Z punktu widzenia kontrahenta upadłego bardzo istotne znaczenie ma treść art. 99 prawa upadłościowego, który mówi, iż w przypadku, gdy syndyk odstąpi w imieniu upadłego od umowy przez niego zawartej, kontrahent nie ma prawa żądać wydania mu spełnionego przez niego świadczenia, lecz musi zgłosić taką wierzytelność sędziemu-komisarzowi i dochodzić jej zwrotu tak jak inni wierzyciele upadłego. Jest to wyłom w stosunku do regulacji Kodeksu cywilnego, które stanowią, iż w przypadku odstąpienia od umowy, jej strony zwracają sobie wszelkie świadczenia przez siebie dokonane.

Na zakończenie kilka słów należy poświęcić zobowiązaniom wynikającym z umowy najmu bądź dzierżawy. W tym wypadku należy rozróżnić dwie sytuacje. Pierwsza z nich będzie miała miejsce, gdy przedmiot najmu bądź dzierżawy nie został jeszcze wydany upadłemu w momencie ogłoszenia upadłości a druga przypadku, gdy ów przedmiot upadłemu został już wydany. W pierwszym wypadku każda ze stron może bez przeszkód odstąpić od zawartej umowy, składając oświadczenie woli w ciągu 2 miesięcy od ogłoszenia przez upadłego upadłości. W drugiej sytuacji, gdy przedmiot umowy znajdował się już w posiadaniu upadłego, syndyk może odstąpić od umowy w każdym momencie, także wtedy, gdy wypowiedzenie nie było dopuszczalne.

Przepisy prawa upadłościowego zawierają jeszcze kilka szczególnych artykułów odnoszących się m.in. do zawartych przez upadłego umów kredytowych. W takim wypadku, gdy upadłemu przed ogłoszeniem upadłości nie zostały jeszcze udostępnione środki przez kredytodawcę umowa kredytu wygasa. Nie ma bowiem sensu wykonywanie takiej umowy, w sytuacji, kiedy głównym celem wszelkich działań jest jak najszybsze zakończenie funkcjonowania upadłego i zaspokojenie w maksymalnym stopniu wierzycieli a nie pozyskiwanie dodatkowych środków oraz dopisywanie do listy wierzycieli kolejnego podmiotu. Jednakowoż kredytodawca może dochodzić naprawienia szkody jaka powstała po jego stronie w wyniku wygaśnięcia umowy kredytowej, na zasadach właściwych wszystkim wierzycielom, po uprzednim zgłoszeniu swojej wierzytelności sędziemu komisarzowi.

Przepisy prawa upadłościowego dosyć szczegółowo regulują wiele sytuacji związanych ze zobowiązaniami upadłego po ogłoszeniu upadłości. Wydaje się, iż nie jest celowym omawianie każdego najdrobniejszego przypadku uregulowanego w ustawie. Należy jedynie pamiętać, iż po ogłoszeniu upadłości, sytuacja upadłego i jego wierzycieli zmienia się diametralnie. Najdonioślejszą wydaje się być kwestia zrównania wszystkich wierzycieli poprzez skonstruowanie rygoru natychmiastowej wymagalności wszelkich wierzytelności pieniężnych istniejących w momencie upadłości. Jest to sytuacja trudna dla wierzycieli, gdyż muszą zdawać sobie sprawę z faktu iż prawdopodobnie ich roszczenia nie zostaną zaspokojone w całości, jednakże ustawodawca chce w ten sposób zadbać o „równość” wszystkich wierzycieli, tak, aby każdy z nich uzyskał chociaż częściowo zaspokojenie, nie różnicując ich w żaden sposób.  Należy również pamiętać, iż po ogłoszeniu upadłości część skutków przewidzianych w ustawie ma miejsce ex lege czyli z mocy samego prawa, dlatego zaleca się w tej materii czujność, gdyż w takich przypadkach do zaistnienia skutków nie będzie wymagana żadna aktywność zarówno upadłego jak i wierzyciela. W takim wypadku zasadne wydaje się skorzystanie z usług specjalisty, który służąc pomocą pomoże zainteresowanemu podmiotowi przebrnąć przez gąszcz regulacji upadłościowych.

Obszar działania: Niegowa, Koniecpol, Szczekociny, Włodowice, Siewierz, Ogrodzieniec, Olkusz, Katowice, Częstochowa, Poręba, Poraj, Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin, Zawiercie, Myszków, Żarki, Lelów



Dodano: 02 kwietnia 2020 Wyświetleń: 1607 Radca prawny Arleta Dub-Brych
Wstecz

Kancelaria Radcy Prawnego
Arleta Dub-Brych w Zawierciu

ul. Reymonta 2/3
42-400 Zawiercie

Godziny otwarcia:

Poniedziałek: 7-15
Wtorek: 7-20
Środa: 7-15
Czwartek: 7-20
Piątek: 7-15

Soboty oraz inne godziny - tylko po wcześniejszym
telefonicznym uzgodnieniu spotkania.

Kancelaria Radcy Prawnego
Arleta Dub-Brych w Lelowie

ul. Brzozowa 28
42-235 Lelów

Godziny otwarcia - Klienci przyjmowani są tylko po wcześniejszym telefonicznym uzgodnieniu spotkania.

 

tel. kom. 883 768 968

e-mail: biuro@legeartis-kancelaria.pl

Z uwagi na częste wyjazdy do Sądu proszę o wcześniejsze
ustalenie terminu spotkania pod wskazanym numerem telefonu
lub za pomocą adresu poczty elektronicznej.

 

Top