„Biała lista” to określenie dla nowej bazy zawierającej dane podatników podatku VAT. Biała lista została wprowadzona przez Ministerstwo Finansów i funkcjonuje od września 2019 r. Stanowi połączenie wykazów podatników VAT, zawiera również szczegółowe dane wszystkich podmiotów – które wcześniej zostały wykreślone, jak również podmioty przywrócone oraz takie którym w ogóle odmówiono rejestracji. Brak jest natomiast na niej podmiotów, które dopiero oczekują na rejestrację jako podatnik podatku VAT. Na białej liście nie znajdą się również podmioty, które dotychczas w ogóle nie miały obowiązku dokonywać takiej rejestracji ze względu na skorzystanie ze zwolnienia podmiotowego z podatku VAT.
Biała lista stanowi bazę zawierającą nie tylko aktualne dane podatników (na dzień sprawdzenia), ale również dane za okres 5 ostatnich lat. Co więcej lista ta jest aktualizowana codziennie, zatem zawiera wiarygodne i miarodajne dane.
Biała lista stanowi narzędzie umożliwiające sprawdzenie czy potencjalna strona transakcji, której chcemy dokonać jest czynnym podatnikiem podatku VAT i jakie rachunki bankowe są przypisane do potencjalnego kontrahenta. Stwarza możliwość wszechstronnego sprawdzenia potencjonalnego kontrahenta, co stanowi swojego rodzaju barierę bezpieczeństwa dla obu stron transakcji. Wprowadzenie białej listy ma na celu stworzenie pewności obrotu gospodarczego.
Ministerstwo Finansów wprowadzając białą listę postawiło sobie za cel celu zminimalizowanie ryzyka kolokwialnie ujmując „obejścia” uiszczania należności z tytułu podatku i od stycznia 2020 r., wprowadziło sankcje za przelewanie środków na rachunki bankowe przedsiębiorców, które nie są zawarte w wykazie danego podmiotu. Co istotne – obostrzenie to dotyczy zapłaty ceny za towar bądź usługę opiewającą na kwotę powyżej 15.000,00 zł - na inny rachunek bankowy niż ten, który dany przedsiębiorca wskazał w wykazie Krajowej Administracji Skarbowej. Nie zastosowanie się do wytycznych w zakresie właściwości rachunku bankowego do wpłat rodzi daleko idące negatywne skutki dla obu stron transakcji. Należy wskazać, iż taki przedsiębiorca nie będzie mógł zaliczyć wydatku do kosztów uzyskania przychodu oraz ponosi odpowiedzialność solidarną ze sprzedawcą w przypadku nierozliczenia przez niego w tym zakresie podatku VAT. W każdym przypadku możliwe jest jednak, aby przedsiębiorca, który dokonał zapłaty na rachunek bankowy podmiotu, który nie jest wskazany w rejestrze, uchronił się od ponoszenia odpowiedzialności solidarnej z ewentualnym „nieuczciwym kontrahentem”. W tym celu wystarczy, aby przedsiębiorca złożył zawiadomienie do właściwego Urzędu Skarbowego w ciągu 3 dni albo dokonał zapłaty w mechanizmie podzielonej płatności (split payment). Z tych właśnie przyczyn szczególnie istotne jest spełnienie obowiązku zgłoszenia lub aktualizacji rachunku bankowego związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Warto jednak zaznaczyć, iż w transakcjach pomiędzy kontrahentami istnieją okoliczności, w których nie jest koniecznym dokonywanie zapłaty ceny lub za usługę na rachunek bankowy wskazany na białej liście. W pierwszej kolejności dotyczy to transakcji, której wartość nie przekracza kwoty 15.000,00 zł – zatem jeżeli cena usługi wynosi np. 14.500,00 zł wówczas przedsiębiorca dokonujący zapłaty nie ma obowiązku sprawdzać numeru rachunku bankowego kontrahenta na białej liście oraz na niego dokonywać zapłaty. Dotyczy to również transakcji, w których którąkolwiek ze stron nie jest przedsiębiorca (np. kupno samochodu przez przedsiębiorcę od osoby fizycznej, zapłata przez osobę fizyczną na rzecz przedsiębiorcy).
Dane, które zawarte są na białej liście podatników VAT zawsze są aktualne na dzień złożenia zapytania o status kontrahenta. Na białej liście znajdziemy takie informacje o przedsiębiorcy jak: firmę (nazwę) lub imię i nazwisko przedsiębiorcy czy numer za pomocą którego można zidentyfikować podmiot na potrzeby podatku. Podsumowując - białą listę można znaleźć na stronie Ministerstwa Finansów i Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Aby czynność wyszukiwania przedsiębiorcy przebiegła pomyślnie wystarczy tylko mieć takie podstawowe informację o danym podmiocie jak NIP, REGON bądź nazwę firmy.
Wprowadzenie bazy pod nazwą białej listy rodzi wśród kontrahentów szereg bardzo mieszanych odczuć i opinii. Oczywiście założenia Ministerstwa Finansów zapewne były rozpatrywane w szczególności pod kątem korzyści płynących dla Skarbu Państwa z wprowadzenia białej listy i związanych z nią obostrzeń w transakcjach między kontrahentami. W efekcie dla tych najbardziej zainteresowanych – czyli kontrahentów, pojawiło się wiele wątpliwości oraz obawa przed ewentualnymi sankcjami, które mogą zostać na nich nałożone (nawet w niezawinionych przypadkach).
Obszar działania: Niegowa, Koniecpol, Szczekociny, Włodowice, Siewierz, Ogrodzieniec, Olkusz, Katowice, Częstochowa, Poręba, Poraj, Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin, Zawiercie, Myszków, Żarki, Lelów