W ciągu ostatnich tygodni życie nas wszystkich uległo głębokim zmianom. W związku z rozprzestrzenianiem się groźnego wirusa SARS-CoV-2 zostaliśmy zmuszeni do całkowitej reorganizacji naszej codziennej rutyny. W związku z epidemią pojawiły się dziesiątki zagadnień z którymi należy sobie poradzić. Jednym z nich jest kwestia wykonywania kontaktów z dziećmi.
Tytułem wstępu należy pokrótce omówić instytucję kontaktów z dziećmi, które zawiera art. 113 in. kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Regulacje kodeksowe w dosyć ogólny sposób wskazują, iż prawem rodziców oraz dziecka jest możliwość utrzymywania kontaktu ze sobą. Określenie sposobu oraz wymiaru ów kontaktów powinno być przedmiotem porozumienia rodziców. W przypadku, gdyby jednak rodzice nie byli w stanie osiągnąć porozumienia, rozstrzygnięcie w tej materii może wskazać właściwy sąd opiekuńczy. Należy więc stwierdzić, iż utrzymywanie kontaktu z dzieckiem jest jednym z najbardziej podstawowych uprawnień rodzica, niezależnym od posiadania władzy rodzicielskiej. W przypadku, gdy sąd rozstrzyga o wykonywaniu kontaktów między rodzicami a dziećmi, niewykonywanie ich przez jednego rodzica, bądź utrudnianie ich realizacji przez drugiego może prowadzić do kolejnego postępowania sądowego, w którym sąd nałoży sankcje na winnego rodzica.
Przechodząc do meritum zagadnienia już w tym miejscu należy zaznaczyć, iż nie ma jasnego i jednolitego wzorca postępowania, do którego można by odnieść się w chwili obecnej. Sytuacja, która ma miejsce obecnie w Polsce zmusza do bieżącego reagowania i wypracowywania rozwiązań konfliktowych sytuacji, również jeżeli chodzi o stosunki pomiędzy rodzicami a dziećmi. Niestety na dzień dzisiejszy zarówno przedstawiciele doktryny nie wypracowali stanowiska w tej materii jak również nie wykształciła się linia orzecznicza, która mogłaby być wskazówką co do postępowania w przypadku utrudniania realizacji kontaktów bądź ich nierealizowania przez jednego z rodziców.
Czy w takim razie nic nie można zrobić ? Oczywiście, że nie. Przede wszystkim należy jednak pamiętać o zdrowym rozsądku. Nie można wszystkich przypadków usprawiedliwiać epidemią koronawirusa. O ile bowiem w dniu dzisiejszym absolutnie wykluczone są spotkania rodzica z dzieckiem np. w kinie czy na placu zabaw, o tyle, jeżeli jego rozwój fizyczny na to pozwala, można porozumieć się z drugim rodzicem co do zastępczej formy realizowania kontaktów np. w formie połączenia wideo przy użycia jednego z komunikatorów internetowych. Taka sama sytuacja może wystąpić w przypadku, kiedy kontakty miały być realizowane w miejscu stałego pobytu dziecka, które zarazem jest miejscem zamieszkania osoby starszej, które jak powszechnie wiadomo, są szczególnie narażone na zachorowanie w związku z COVID-19. Z tego względu należy jeszcze raz podkreślić- przede wszystkim zdrowy rozsądek. Należy także mieć na uwadze, iż kwestia wykonywania kontaktów z dzieckiem inaczej się przedstawia dziś, a zupełnie inaczej może wyglądać za kilka dni, chociażby z uwagi na możliwość wprowadzenia zakazu przemieszczania się czy też zakażenie się koronawirusem przez dziecko, rodzica lub inną osobę z jego otoczenia.
Próbując naświetlić omawiane zagadnienie z innego punktu widzenia, należy wskazać, iż w przepisach prawa nie znajdziemy przepisu nakazującego jednemu z rodziców wyrażenie zgody na rozszerzenie ustalonych kontaktów z dzieckiem, co oznacza, iż w przypadku, gdy np. jeden z rodziców u którego dziecko ma miejsce stałego pobytu pracuje w supermarkecie nie może żądać od drugiego rodzica, wykonującego pracę zdalną, obciążoną dużo mniejszym ryzykiem zachorowania, przyjęcia dziecka pod swój dach w terminach wykraczających poza ustalone ramy wykonywania kontaktów. W takim wypadku po raz kolejny wypada zaapelować o wzajemną wyrozumiałość, zrozumienie i przede wszystkim- zdrowy rozsądek.
Powyżej wielokrotnie padły sformułowania takie jak „kompromis” czy „zdrowy rozsądek”. Niestety doświadczenie życiowe podpowiada, iż polubowne rozwiązanie problemu nie zawsze jest możliwe, gdyż tematyka realizowania kontaktów z dzieckiem w większości przypadków jest nierozłącznie związana z tematyką rozwodu, czy innego zupełnego rozpadu więzi łączącej rodziców małoletniego. Niejednokrotnie w związku z tym pojawia się zjawisko wzajemnej niechęci rodziców względem siebie, które może przybierać formę np. maksymalnego utrudnienia i uprzykrzenia realizacji kontaktów z dzieckiem. Epidemia koronawirusa stwarza ku temu bardzo szerokie możliwości, w związku z czym należy podkreślić, iż pokrzywdzony rodzic nie jest pozbawiony możliwości dochodzenia swoich praw na drodze sądowej. W dalszym ciągu bowiem istnieje możliwość wniesienia do sądu wniosku o zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego, bądź złożenia wniosku w przedmiocie ukarania rodzica sankcją pieniężną za nierealizowanie kontaktów z dzieckiem, również na podstawie przepisów tegoż aktu prawnego.
Warto jednak mieć na uwadze, iż w chwili obecnej również sądy przeżywają trudności w zakresie funkcjonowania i bieżącej obsługi prawnej. W większości przypadków ograniczają swoją działalność do rozpatrywania spraw najpilniejszych, niecierpiących zwłoki. Niestety, na chwilę obecną nikt nie jest w stanie przewidzieć jak długo ten stan rzeczy będzie miał miejsce, w związku z czym składając wniosek należy liczyć się z tym, iż nie zostanie on rozpatrzony w najbliższej przyszłości a być może dopiero za kilka miesięcy. W związku z tym nie pozostaje nic innego jak jeszcze raz zaapelować o rozsądek i skupienie się przede wszystkim na dobru dziecka.
Obszar działania: Niegowa, Koniecpol, Szczekociny, Włodowice, Siewierz, Ogrodzieniec, Olkusz, Katowice, Częstochowa, Poręba, Poraj, Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin, Zawiercie, Myszków, Żarki, Lelów